Z Waldemarã Rudziecczim, włôscëcelã krómù,
bãdącégò centrum jindustrëji òbéńdowi ë wzorcownią sztëczi
lëdowi rozmawiô Mikołaj Apolinary Borzyszkowski
 Skądka
Wë jesce?
Ze Słëpska. Pò prôwdze są to téż Kaszëbë. Móm 46 lôt, i wiedno
jem tuwò, nigdë jô nie béł na przëmiôr w górach, nawetka na
ferije. Czëjã sã 100% Kaszëbą, ze sërca i dëszë.
Téj ùdba taczi pòdjimiznë jak Gbùrsczi Môl
wzął sã z ti miłoscë do Kaszub?
Mòjô białka w 70. lôtach rozbùdowa gòspòdë kaszëbsczé. Ne
co przënôlegałë do Społem bëłë bùdowóné za grańcama i ù naji
- we Słëpskù, to òna jezdzyła i projektowa. I to béło naju
mést pierszé zéńdzenié z ną tématiką. Zato pùzni më naczãlë
kùpòwac naju ùtwórstwò ôbéńdowé dlô drëcha z USA. Òn naju
pòprosył, më zaczãlë sã rozzerac, jezdzyc pò òbéńdze, pò festinach,
krómach, Cepeliach... Mómë téj stwòrzóné dosc wialgą bazã
danëch, kòl 600 òsób znómë taczëch co robią w jindustrëji
lëdowi. Nie rëchùja rzecz jasnô nëch òd haftu, bo jich je
wiele wicy. Rok mòże dwa më to zaczãlë robic na wikszą skalã.
Jak wa zaczãła?
W taczëch pòdjimiznach je brëk zacząc ôd hùrtu, òd wzorcowni.
Mómë tuwò razã wiele przikładów i czéj przëchòdzy do naju
chtos i mówi, że mù sã widzy to czë tamto, téj më bierzemë
przikłôd i le pitómë kùli i na czedë mô bëc. Lëdze mògą przińc
tu i przedrzec co tu je zbrzątwioné w jednim môlu i téj mògą
zrobic dobri wëbór, bò tuwò je ùkôzónô bòkadnosc przikładów
i ùtwórców. Jesma dôlek òd tegò żebë miec tuwò wszëtczëch
ùtwórców, ale je to pierszi krok, żebë zrobic całą séc krómów.
Më rëchùjemë że nôlepi bë bëło miec kòl 100 w òbeńdze, na
przëmiôr w Hòtelu Gdiniô, na Zómkù we Gniewie, Zeloni Brómie
we Gdunskù, terô rëszi naj pùnkt w Hòtelu Pòsejdón i pôrã
jinszëch - to są nôwôżniészé. Do lata bądze jich kòl 15.
Ne dokazë pòchôdającé òd lëdowich ùtwórców,
jak òne do Waji trôfiają?
Ògranizëjemë pôrã kònkùrsów, żebë zwrócëc ùwôga lëdzy w òbéńdze
na ùtwórstwò lëdowé. Na przëmiôr kònkùrs na rzezbã lëdową
òb Tardżi Amberif, téż na Midzënôrodowëch Targach Turisticznëch,
bò turistika je sparłãczonô z pamiãtkama i lëdowim ùtwórstwã,
to je wiedzec. Terô më robilë kônkùrs Pamiãtka z Pòmòrzô.
Latos tu dobëłë tobaczerë Rudolfa Krãcczégò z Òstrzic. Ne
kònkùrsë to nie wszëtkò, a latos bãdze jich wiele wicy.
Spółprôcëjecë ze władzama abò ZK-P?
Jo. Móm wialgą wspòmóżkã midzë jinszima òd gardu Sopòtu,
spółdzejóm przë robienim pleneru papiesczégò, we chternim
biorą dzél ny artistë chterny bralë dzél w robienim wôłtarza
papiesczégò. Zaczinómë téż robic jegò replikã. Media sã tim
jinteresëją, lëdze to widzą i pò prôwdze ò to chòdzy w promòcëji
òbéńdë. Spółprôcëjemë ze władzama téż Gdunska i Gdini, i ze
Zrzeszenim ze Gdini, z pismionã Pomerania. Në i jesmë we zrzeszë
ART-GDYNIA, chterny jem przédnikã.
A tuwò je jakbë taczé centrum i sedzba ART-GDYNIA?
Nié tuwò je blós wzorcowniô. Utwórcë przëwòżą nóm swòje dokazë,
i tu je jakbë taczé centrum. Sedzba zrzeszë je w jinszim placu.
Tu brzątwimë le przikładë tegò co sã robi w òbéńdze. Mómë
téż stôré katalodżi, òdjimczi i chcemë żebë ùtwórcë znôu zaczãlë
robic taczé rzeczë jaczé òbniechalë. Na przëmiôr zabawczi,
abò swiątczi co w ògardze stoją.
Jaczi je szëk robieniô tegò co Wë robice?
To je tak zwóné robienié rënkù. Bò lëdze mùszą chcec to kùpòwac
i téj naju kùltura sã rozwinie.
Chto do Waji przëchòdzy?
Wszelejaczé lëdze. Taczi co so cos bùdëją i chcą przëcësnąc
to że są w naju òbéńdze. Nôwicy mést ze Trójgardu, nôwicy
ti co całi czas miészkają tuwò a nié turistë. Jak na dzysô
jesz ni mómë taczi wiôldżi sécë w môlach turisticznëch, blós
to co we Trójgardze. Le turistika to są blós 2-3 misące a
żëjemë całi rok, téj ni mòżemë nastawic sã le na turistów.
Czejbë kòżden Kaszëba kùpił za 10zł, to bë ju bëło nie mni
jak 5 mln zł.
A taczé dzejanié jak twòrzenié taczi sécë
je doch biôtką ò nowé place prôcë, jo?
Jo. Mómë wërechowóné że czéj stwòrzimë séc krómów tak jak
to mómë ùdbóné, téj stwòrzimë kòl 1000 nowëch placów prôcë
i to na całëch Kaszëbach. I nie bãdze to prôca blós na dwa
miesące le mést na całi rok.
A zabrëkòwienié doch bãdze, bò môło je pò
prôwdze krómów z lëdowim ùtwórstwã... A rënczi...
W jaczims dzélu ne rënczi to bãdą sami Kaszëbi. To nie są
wialdżé dëtczi dlô jednégò, a czéj naju je tak wiele z tegò
sã robią wialdżé dëtczi na rozrëszanié całi jindustrëji òbéńdowi.
To mùszi bëc żëwé.
Czë są problemë?
Problemë mòże nié, leno nie wszëtcë są gwësni co do ti robòtë.
Na przëmiôr je brëk przekònëwac władze gardu czë jiszégò hipermarketu,
że je wôrt cos taczégò promòwac. Czasã je takô sytuacëjô,
że je jaczi ùtwórca chteren ni ma za co do naju czë na plenér
przëjachac. Òsoblëwò z jaczich biédniészëch òkòlów. Në i taczémù
gmina czë kréjz nie dô ani dëtka żebë gò w robòce artisticzny
wspómóc. Chòc jak je òrãga, to wszëtcë baro dôwają wspòmóżkã
kaszëbiznie, le czãsto blós w gãbie. Nóm je brëk czënów a
nié słowów. Tim lëdzóm je brëk zwëczajny pòmòcë, rënków. Je
wiedzec że kréjz na przëmiôr nie kùpi òde mie swiãtków, le
mógłbë zacząc twòrzëc kòrzëtsné warënczi dlô nëch ùtwórców,
rënczi zbëtu, promòwac aktiwno jich ùtwórstwò na różné òrtë.
Na szczescé je wòlni rënk i nawetka bez wspòmóżczi dómë so
radã, le bãdze to kąsk pùzni. Bãdze to kąsk barżi ùgrãdzoné.
Jeżlë gôdô ò regionalëzmie, to je brëk żebë za słowama szłë
téż czënë.
Dzãka za wëwiôd.
zaczątk
|
