7(11)/2001

• Ò wòlnoce słowa

• Edukacëjô to je spòdlé

• Dodóm Jana Trepczika
   Młodi ò Trepczikù

• Jón Trepczik - wiérztë

• Naszińcë w parlamence

• Òd òżniwin do kòncertów

• Òżniwinë w gminie Szemùd

• Ze słowôrza Zëchtë

• Pòwiôstka

• Szportë

• Kaszëbskò Tawerna Mestwin

Znôu ti "wòlny"

Czedës w naju cządnikù bëło zéwiszcze „Pismiono wòlnëch Kaszëbów ë Pòmòrzanów”. Pòd wpłiwã pôru òsób zrzeszonëch z Redakcëją mienilë më w czerwińcu ne zéwiszcze na jinszé. Bëło to: „Samòbëtny Cządnik Kaszëbsczi”. Pò wëdanim czerwińcowégò numru, ë pò tim jak lëdze gò dostelë do rãk, naczãłë zwònic naju telefònë. „Czemù môta zmienioné zéwiszcze? Czë wë òbarchnielë? Co to znôczi? Nie jesta ju pismiono wòlnëch Kaszëbów?” Kò jesmë! Mienilë më nazôd zéwiszcze we winiece na „Pismiono Wòlnëch Kaszëbów”. Czemù ni ma ju w nym Pòmòrzanów? Mòże bëła to jakôs takô tradicëjô, że òd pierszëch numrów bëlë tu ny Pòmòrzanie w it winiece przëtomny. Z ti prziczënë mòże më bë jich tu wpiselë, ale më zmërkelë chùtkò, że niżódny Pòmòrzanie naju nie czëtają! Plemiã Pòmòrzanów dôwno wëdżinãło! Chto to są Pòmòrzanie? Òstalë blós Kaszëbi i przede wszëtczim Kaszëbi czëtają nas ë temù to òni są w zéwiszczu we winiece Òdrodë.

Miłi lekturë
Redakcëjô


Kùriéra Krajewi
Òd pôru miesãców na Jinternéce je dostãpny dokôz Aleksandra Majkòwsczégò „Żëcé i przigòdë Rémusa”. Jinicëjatór òpùblikòwaniô gò we swiatowi sécë je dr Mark Adamiec (UG), jinicjatór jinternétowi biblioteczi nôwikszëch dokôzów pòlsczich.

Òdbiwają sã terô zéndzenia sprawòzdawczo-wëbòrczé w partach ë karnach Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô. Za mni jak 2 miasãce (to je 1. gòdnika) mdze Walny Zjôzd K-PZ, na jaczim òstónie wëlowóné przédnictwò ti nôwikszi kaszëbsczi stowôrë.

Edmùnd Zielinsczi , rzézbiôrz ë przédnik Stowôrë Lëdowich Ùtwórców, dostôł Nôdgrodã m. Òskara Kòlberga. Mieszkô we Gdunskù. Przed nym nã nôdgrodã, przeznôwóną przez òglowòpòlsczi kòmitet, dostało niewielu Kaszëbów, bëlë to: Stanisłôw Rekòwsczi z Wiãcków, Jizajasz Rzepa z Rédë, Władisława Wisniewskô z Wdzydzów, Zygmùnt Bùkòwsczi z Mierzeszëna ë Józef Chełmòwsczi z Brus.

Ukôza sã płëta CD karna mùzyczi lëdowi Kòleczkòwianie z Kòleczkòwa pòd titlã Żebë wrócył ten czas. Na płëce je 21 ùtwòrów, baro wiele z tekstã ë mùzyką A. Peplinsczégò ë Jana Trepczika. Nã płëtã òtmikô kaszëbsczi himn Zemia Rodnô.

Znôu kaszëbizna we Gdini. Òstatné czasë są dlô Gdini corôz lepszé jeżlë chòdzy ò przëtomnosc kaszëbiznë w tim gardze. Òd 20 do 23 séwnika, na Pòlance Redłowsczi òdbëła sã jinteresérëjącô rozegracëjô. Béł to pò prôwdze festin lëdowi. Jégò miono bëło Darë zemi. Bëło to jakbë pòłączenié targù z żëwim skansenã. Mógł dostac kaszëbsczé zjestkù, kùpic ùtwórstwò lëdowé, pòsłëchac kaszëbsczi mùzyczi. Òsta téż zrekònsktuòwónô rëbôckô chëcz z zaczątkù ùszłégò wiekù, takô jaczé stałë czedës we Gdini. (ws)

Nowi wòjewòda. Òstał nim Ryszard Kurylczyk. Je 55 lat stôri, ùrodzył sã we wòjewództwie wileńsczim. Wësztôłcony je na jinżinierã. Béł wòjewòdą slëpsczim ë pòslédnym I-szim Wòjewódzczim Sekretérą PZPR we Slëpskù. Mówi, że jegò hobby je lëtratura ë historëjô. Pôrã dni pò wëlowanim gazétnicë z Gazétë Mòrsczi zrobilë z nym krótczi wëwiôd, w jaczim pòwiedzôł: „Przede wszëtczim żdaje mie cãżkô robòta w gòspòdarce. (...) Wòjewództwò mô wiele nie do kùńca wëzwënégòwónëch wôrtnotów: gbùrzëznã, bùdowiznã, turistikã. Z nieznónëch mie prziczin òb òstatnã dekadã òsta zszargónô strukturã gbùrzëznë państwòwi, jakô bëła na Pòmòrzim òd 400 lat.” Bez kòmentarza.

5 października w Kamienicy Mieszczańskiej ( Muzeum Ziemi Puckiej w Pucku) otwarto wystawę pt.: „Polska zabawka ludowa”. Otworzył ja dyrektor placówki Mirosław Kuklik, który zaznaczył, że ekspozycja otwarta jest nie tylko dla dzieci ale także przeznaczona jest dla dorosłych. Po wystawie oprowadzała zebranych, jej autorka, Bożena Olszewska z Muzeum Etnograficznego w Toruniu. Pierwsza część ekspozycji obejmowała zabawki wytwarzane w najbliższym środowisku dziecka, np. przez rodziców, dziadków, starsze rodzeństwo, a nawet przez same dzieci. Znalazły się tam m. In. Kopie narzędzi pracy, zwierzęta, środki komunikacji, łodzie rybackie, statki, lalki, a także instrumenty muzyczne: diabelskie skrzypce i burczybas. W drugiej części wystawy znalazły się zabawki wytwarzane przez twórców ludowych z różnych regionów Polski. Uzupełnieniem wystawy jest zabawka ceramiczna. Eksponaty pochodzą ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Toruniu, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu oraz Muzeum Ziemi Puckiej. Niektóre zabawki zostały przekazane na wystawę również przez osoby prywatne. (P. Ciskowski, R. Drzeżdżon)

W sobotę, 29 września, oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Strzelnie, po 10 latach swojej działalności, otrzymał sztandar. Na uroczystości, która rozpoczęła się mszą świętą w miejscowym kościele nie zabrakło Brunona Synaka, prezesa Zarządu Głównego ZK-P, Artura Jabłońskiego, starosty puckiego, Zygmunta Orła, przewodniczącego Rady Powiatu, Jerzego Tkaczyka, wicewójta gminy Puck, Józefa Białka, sołtysa Strzelna. Wśród gości znaleźli się również Barbara Bukowska, dyrektor Szkoły Podstawowej w Strzelnie, Małgorzata Białk, przewodnicząca KGW oraz Józef Żaczek, prezes OSP. Swoją obecnością zaszczycili również przedstawiciele oddziałów ZK-P z Dębogórza, Jastarni, Jastrzębiej Góry, Krokowej, Leśniewa, Luzina, Redy, Rumi, Pucka, Swarzewa, Wejherowa, Władysławowa i Helu. Po mszy wszyscy udali się do Wiejskiego Domu Kultury. Tam nastąpiło symboliczne wbijanie gwoździ w drzewiec sztandaru. Tam odbyły się również występy artystyczne przygotowane przez uczniów z SP Strzelno. Był również koncert Orkiestry Dętej ze Strzelna oraz Teresy Mudlaff z synem. Wystąpił również Józef Roszman, kaszubski gawędziarz i od niedawna gospodarz Wiejskiego Domu Kultury w Strzelnie. Na jednej stronie sztandaru umieszczony został czarny gryf na żółtym tle, a na drugiej, na zielonym tle, znajduje się przód strzelińskiego kościoła z fragmentem pamiątkowej tablicy, poświęconej księdzu Kręckiemu. Nad nią widnieje napis „Më z Bogã – Bóg z nama”. U dołu wyhaftowano wezwanie do patronki parafii „Św. Mario Magdaleno – wstawiôj sã za nama”. (P. Ciskowski, R. Drzeżdżon)

29 września w „Zagrodzie Gburskiej” w Nadolu otwarto wystawę stałą „Pszczelarstwo Pomorskie”. Na ekspozycji można było zapoznać się z historią bartnictwa i pszczelarstwa na ziemiach polskich oraz obejrzeć ule i przyrządy potrzebne doi hodowli pszczół. Wystawę przygotowali pracownicy puckiego muzeum. Dużo pracy włożyli m. In.: Barbara Kos-Dąbrowska, Jerzy Głowienke, Jadwiga Kos oraz Bogumiła Pałka. Pomocy udzielili również: Florian Jaszka, pucki pszczelarz, oraz Józef Roszman, który wraz z Tadeuszem Korthalsem zajęli się oprawa muzyczną otwarcia wystawy. Eksponaty pochodzą z Muzeum Ziemi Puckiej, Muzeum Narodowego w Gdańsku oraz osób prywatnych: Floriana Jaszke, Mariana Żuka, Zygmunta Czoski i Bolesława Elwarta.

Fif znaczy żart. „Dawno temu spotkało się trzech łobuzów...” Tak zaczyna się historia Kaszubskiego Kabaretu FiF. Można o nie poczytać w wydanym niedawno zbiorze tekstów kabaretu podt. „Pióro do gilganiô”. Kabaret, który tworzą Roman Drzeżdżon ze Starzyna, Piotr Ciskowski z Chłapowa i Michał Pieper z Rumi ma już za sobą szereg występów, przede wszystkim podczas letnich festynów. Pod koniec października wyjeżdża jednak do Zabrza na konkurs pn.:” Po Naszymu czyli Po Śląsku”. Konkurs odbędzie się 28 października w sali „Domu Muzyki i Tańca” w Zabrzu i nie jest to żaden FiF (żart). (P. Ciskowski, R. Drzeżdżon)

zaczątk


Redakcëjô szukô:
òsób w naslédnëch môlach:

w krézu chònicczim
w krézu bëtowsczim
w gardze Lãbòrgù

jaczé bë chcałë ë mògłë naju zwielokrotniac ë zòrganizowac kòlpòrtôż (na przëmiôr we krómach). Bëło bë to rzecz jasnô dzejanié bez niżódnégò zwëskù, blós dlô deji. Ò kòntakt prosymë pòd numer telefònu pòdóny we stopce redakcëjny.