Jón Trepczik, jeden z nôwikszëch pòétów kaszëbsczich,
ùrodzył sã 22. rujana 1907 na pùstkach kòl Strëszi Bùdë w
kartësczim kréjzu. Ùmarł w séwnikù 1989.
Béł nôleżnikã karna Zrzeszińców, òkóm A. Labùdë, S. Bieszka,
J. Rompsczégò czë F. Gruczë. Òstôwił pò se dokôzë mùzyczné,
lëteracczé ë słowôrz pòlskò-kaszëbsczi.
Na samim zaczątkù nie béł czãsto drëkòwóny. Debiutowôł jesz
przed wòjną, w latach 30-ëch. Jegò nôbarżi znóné wiérztë pòchôdają
z tomików Mòja Stegna (1970) ë Òdecknienié (1977).
Baro znóné są jegò piesni. Òstałë wëdóné trzë ksążczi z jegò
piesniama: Rodnô Zemia (1974), Mòja chëcz (1978) ë Lecë chòrankò
(1980). Wiele piesniów czãsto spiéwónëch na Kaszëbach òstało
napisónëch przez niegò. Na przëmiôr piesń Hej mòrze mòrze...,
abò himn Karna Sztudérów Pòmòranijô. Jinaczi jak wikszosc
pòétów kaszëbwsczich, wiele pisôł ò mòrzu.
Jegò tekstë òstałë wëkòrzistóné ùszłégò rokù przez kapelã
Chëcz. Karno, jaczémù jesz przewòdzył Michôł Piéper napisało
nową mùzykã do stôrëch, mni znónëch piesniów Méstra Jana,
ë zaspiéwało je na rockòwi ôrt. Bëła to wiôlgô zwënéga jegò
ùtwórstwa. Jegò tekstë, tak jak chcôł, trôfiłë do młodëch
ë ùwidzałë jima sã.
Nôwikszą pòczëstnosc dostôwô jakò autór tak zwónégò „nowégò”
himnu kaszëbsczégò Zemia Rodnô. Nen dokôz je to jakbë manifest
nowi kaszëbiznë, Kaszëbów jaczi ni mùszą bac sã wënarodowieniô
przez Miemców ë mògą we swòjim himnie napisac: Zemia rodnô
- pëszny kaszëbsczi kraju. Himn kòżdgò nôrodu je jegò wizytny
biliet - Kaszëbi ni mùszą pòwòłëwac sã w himnie na cëzé stronë,
gardë ë cëzé môle ë pisac: Tam dze Wisła òd Krakòwa... Temù
w himnie je blós ò kaszëbsczi zemi ë ò ùmiłowanim ji.
Zrzeszińcë mielë wiôlgą starã ò jãzëk, ò pëszną kaszëbiznã.
Sóm Trepczik pisôł nie rôz we felietónach Domôcy nórcëk drëkòwónëch
òd 1969rokù w Pomerani ò starze, jaką je nót miec ò snôżotã
naju mòwë. Terô téż do jegò Słowôrza zazérają przede wszëtczim
ti, jaczi téż mają dejã piãknégò ë bògatëgò jãzëka kaszëbsczégò.
Dôlszô rodzëna Trepczika, jakô terô mieszkô w jegò dôwnym
dodomie wdôrzi gò jakò tegò, co wiedno w głowie miôł te nasze
Kaszëbë, wiedno ò nich gôdôł i mëslôł. Mówią: niedożdôł tich
dni - jaczé są terô, a tak biôtkòwôł ò kaszëbiznã, żebë ta
sã rozwija. Czéjbë terô żił, téjbë sã cesził. Wedle nich wiôlgą
zasłëgą Ùje Trepczika - jak na niegò gôdają - bëło to że gôdôł
jak niechterné rzeczë sã tak richtig pò kaszëbskù nazéwają.
Wiedno më gôdelë truskawczi, a Ùja Trepczik przëszedł rôz
i gôdô, że to są pòtrôwnice - gôdô Fòrmela, jegò sostrzónka.
Mieszkańcë òkòlégò są téż baro bùszni. Gôdają: z tich strón
pòchôdô jaż trzech tak baro ùczałëch Kaszëbów: Jón Trepczik,
Aleksander Labuda ë Gerard Labùda. Drëdżi z nych ùrodzył sã
we Strëszi Bùdze, a prof. Gerard Labùda - kòl Nowi Hëtë -
kòl 5 czilométrów dali.
P. Kąsk
zaczątk
|