Witojtaż lëdze: Chcemë le so zażëc. Na pierszégò maja chcôł
jem so jic renechno do lasa, słëchac jak trôwka rosce. Ale Grzenia
mie począł tłuc ò całi pòrenk i sniło sã dëcht co apartnégò.
A chòcy lëdze gôdają, że sen nara, a Bóg wiara, - to jednak
smie taczi je wôrt wama pòwiedzec. Kò tej le, jak Derda gôdô,
nadstôwta chiże waju ùszë, jiże je wama nałgac mùszã:
Sniło mie sã, że na samim czëpkù Wieżëcë zebrało sã wiele,
baro wiele lëdu kaszëbsczégò, jiże miôł tam przińc Aniół Kaszub
z nieba. Bò tako bëła wiada, że jak kòżdi nôród mô swégò aniôła
stróża, tak òn tego roku przechôdôł z nieba i brôł swój lud
na egzemin i go pochwôlił abo zganił, le przeniósł mù wiedno
jaczi pòdarënk. Ù jinszich nôrodów takô òsoblëwò wizytacejô
sã ju òdbëła i wëpadła wnetk wszãdze dobrze. A teru nadchôdô
chwila na Kaszëbów i wszeden lud zdrzôł w òbłoczi.
W nim nôgle ùkôzôł sã aniół wëstrzód blónów a niósł na plecach
ògromną czipã. I mëslôł lud: To gwësno bãdą same złoté abo
guldënë w ti czpie, jiże nam jich tak mòckò felec. Czej tak
lud mëslôł i sã cësnął do czipe, aniôł pòczął gadac:
-Zdrowasta Kaszëbi! Dzysô môta przede mią wëkazac, jakò je
wajô wiedzô rzeczi òjczëstëch.
I poczãła sã egzémina. Nôprzód mielë co zaspiewac. Tej stôri
poczãlë „Der Mai ist gekommen” a młodszi „Miała baba koty
dwa”.
Aniół tak sã skrzëwił i nosã krizowôł, jakbë sã òctu napił.
Pòczął sã pëtac ò Swiãtopôłku, le wszëtcë gãbë szerok òtemklë.
Tej mielë jednak chòcele co powiedzec z dzejów òjczëstëch
– ale stôri bajalë ò stôrich Fricach, a młodszi ò Krzewòùstëch
i carach. Aniół sã zasmùcył.
-Co wa wiéta ò Cenôwie? – zapitôł sã nagle, le nicht nick
nie òdrzekł. Jedni gãbã szerok òtemklë, ninszi zôs zdrzëlë
na nã czipã. Tej mielë co przeczëtac pò kaszëbskù, ale nicht
ni mógł czëtac òd tëch, co stojelë sprzëti, a ti cobë mòglë
stojelë slôdë i ni mòglë sã docësnąc. Aniół sã jesz barzi
zasmùcył.
-Powiédztaże lëdze, jak sã nazéwô i jak wezdrzi herb kaszëbsczégò
nôrodu? – Ale jak i tego nie wiedzelë wpôdł aniôł w straszny
górz i tak pòczął gadac:
-Nôrodze zabëti, co jes sóm se zabéł! Te nie jes gòdzen ani
przodków swòjich, ani miona ani herbù, swégò. Jak jes nad
sobą prôcowôł, takô niech mdze zôpłata twòja!- Aniół òtemkł
czipã – a stojôł w ni szari, zacht wieldżi òseł. Lud sã zdzëwił,
a òseł rzek: „I jo-o!”
Tej aniôł wskôzëjącë na òsła tak dali pòczął:
-Nôrodze kaszëbsczi! To mdze twój herb, bo Grifa nie jes
gòdzen! Na całi wiek lëdzczi zabierzã Czôrnégò Grifa ze sobą,
a òstawiã wama tego òsła w herbe, bò czë wa nie jesta szlachôtą
jegò? Żëcé waji je tak jałowé i szaré jak tegò òsła. Ten òseł
mô dłudżi ùsze -–wa téż! Na òsła kòżden le gôdô – a na Kaszëbów
téż! Gdze sã òsła pòpchnie, tam òn stoji – a Kaszëbi téż!
Òseł służi kòżdémù cëzémù – a Kaszëbi téż! Czë wa nie jesta
òbrazã i pòdobą tegò òsła?! A òseł rzekł: „I jo-o!”
Tej aniół cziwnął na Czôrnégò Grifa i razã z nim zdżinął
wësok w òbłokach, a jô òdeckł sã z grãdégò spikù.
Chcemë le so zażëc!
Pierwòdrëk: Gùczów Mack gôdô, Zrzesz Kaszebsko 1934 r. nr
7. Pisënk ùtereczanił: P. Bréza
zaczątk |