8(12)/2001

• Uczmy Kaszubów chińskiego

• Samòrządzëna ë autonomijô

• Òbrazë z mòrza - Marian Mokwa

• FiF - kaszëbsczi kabaret

• Aniół Kaszub z nieba - Guczów Mack gôdô

• Kulturalnô Norda

• Ze słowôrza Zëchtë

• Pòwiôstka: Wëjimk żëcégò - P.Cëskòwsczi

• Môłi Ksyżëc

• Szportë

Môta wa to czëté?

Mój drëch z Pùcka tak mie gôdôł:

„Mój tatk rôz kùpił kònia. Zaprzigł gò do wòza i jechôł nym dodóm, a że òn je rëbôk a nie dragùna, to nie wiédzôł jak gò scëgac. Pòmëszlôł so: „Jak na bôce jô chcã jechac wòlni, to lózëjã linczi òd półszóta.” Në ë terô téż tak zrobił. A kóń rëgnął galopã wprzódk. Jaczis gbùr wòłô do niégò:

- E! Të! Czéj chcesz kònia zatrzëmac to cygni za té lécczi a nie lóz dôwôj.

Kóń to je jinszô jinszosc jak bôt - pòmëszlôł mój tatk ë terô jô wòzã jeżdżã.”

* * *

„Jakbë nie bëło tobaczi, żëcé bë nie miało smaczi” - tak wiedno gôdôł jeden chłop. Béł to stôri Bernat z Somònina, chteren béł na wòjnie i baro czãsto ò tim różné pòwiôstczi gôdôł. Lubił téż czasã cos przë tim zełgac przez co lëdze nie we wszëtkò jemù wierzelë. Ale nimò wszëtkò lubilë słëchac tich jegò gôdków. Jak przódë tak i terô zebrelë sã ù niegò doma i òn jima zaczął prawic:

- Wa ju wiéta jak to bëło na ti wòjnie. Czasã to dërchem strzélelë, że òbarchniec bëło mòżno. Jinszima razama to bëło spòkòjno i tedë më jakò nen kanónenfùter sedzelë i sedzelë w nych szuńcach i nick sã nie dzało i òd ti nudë téż szło ògłëpiec. Jednégò dnia, jak nick sã na fronce nie dzało to sedzelë më w szôńcach i z tegò wszëtczégò w kùńcu zachcało mie sã spac. Jò béł prawie ùsniãti, czéj jô ùczôł wiôldżi trzôsk. Jô sã baro wërzasł i krziknął:

- Bòże Swiãti! Cëż sã nie dzeje?! Kanóna sã rozwôlô?!

- Mòżesz të spac dali - rzekł mie tedë mój drëch Paùlk - to le nasz Feliks czichnął. Piérszi rôz w żëcym zażił so tobaczi. Òbôczë le, jaż mù slépia łzama zaszłë.

Jô sã òbrócył i dozdrzôł, że to je prôwda, to w ti sami chwilë wpôdł jem na pòmisł jak bë chùtkò tã przeklãtã wòjnã zakùńczëc. Pò wiôldżich trudach dopùszczëlë mie do starszich w wòjskù i jò jima wszëtkò pòwiédzôł. òni sã na mój pòmisł zgòdzëlë i më terô wëkòrzistalë procem wrogóm naszą nową barń, a bëła nią tobaka.

Më wiédzelë, że òni tobaczi nie znają i nie zażiwają i më jima ją pòsłalë, że to nibë są paczétë z Czérwònégò Krziża. Napisalë jima, że to je lékarstwò na sznëpã i nôleżi je wiedno pò pôłni wcygnąc w nos, le mòcno. òd ti pòrë më derchem nasłuchiwalë, czë téż òd stronë szôńców wroga nie je czëc wiôldżi czichanié. Tak żdalë më jaczis czas, jaż w kùńcu sã dożdelë. Stało sã dëcht tak jak më to so ùmiszlelë. Nasi wrogòwie wszëtcë w jedny chwilë zażëlë so tobaczi a że nie bëlë przëwëkłi to zaczëlë głosno czichac. Më bëlë przërëchtowóni i zarô jak to ùczelë, zaczëlë më biec wiôldżima krokama w stronã jich szuńców. òni timczasã ni mòglë do nas strzelac, bò slépia mielë całé zaszłé łzama i derchem czichelë. W ti sytuacëjë ni mòglë sã długò òpierac i më chùtkò jich szuńce dobëlë i w nen spòsób całą wòjnã wiele rëchli skùńczëlë.

ùczëlë/zanotérowelë ps/sf

zaczątk


Mòżesz nas wspòmòc w wëdôwanim abò kòlpòrtażu?