3 (15) / 2002

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• Słowò ò ùdbie ùstawù ò miészëznach
• Dobri wzór
• Le tak trzëmac! - ò kaszëbiznie w Ùstce
• Skra Òrmùzdowô
• Kaszëbskô niedzela w Janowie
• Rzeszi lëdzy - Kaszëbsczi Internét.

Kòmentarze:

• Terô mùszimë

Kùltura:

• Sąsôd Grass
• Pierszô Kaszëbskô Pasëjô
• Zéńdzenié Młodëch Ùtwórców Kaszëbsczich ZYMK

Kaszubi skazani na wymarcie?

„Jeszcze Polska nie zginęła, póki my żyjemy” – śpiewamy my Kaszubi razem z Polakami przy okazji wspólnych świąt państwowych. No to śpiewajmy, bo niewiele już nam tego życia zostało! Cóż warte będzie ono bez własnej tożsamości, bez języka, kultury? Wszystko wskazuje na to że za kilka miesięcy w Państwie Polskim Kaszubów już nie będzie, przynajmniej oficjalnie A wiadomo że jak dzisiaj nie jesteś zapisany w urzędowym dokumencie, to tak jakby cię wcale na tym Bożym świecie nie było!
Za kilka tygodni czeka nas w Polsce spis powszechny. Także w Kaszubach pojawią się komisarze spisowi, którzy będą nas pytać o różne sprawy, na przykład: ile pieniędzy zarabiamy i jak duże mamy mieszkanie. Komisarz będzie także pytał o to jakiej jesteśmy narodowości i jakim językiem mówimy w domu (pytania nr 33 i 34).

Polscy komuniści przez 50 lat uczyli Kaszubów że Kaszubi są Polakami. Gdybym napisał że kot to pies, a koń to krowa, to żaden Kaszuba by w to nie uwierzył. Niestety, część z nas w uwierzyła w komunistyczne kłamstwo i uważa że jest narodowości polskiej, a nie kaszubskiej. Jeśli się nie opamiętamy, przyjdzie nam słono zapłacić za naszą głupotę.

Ostatnio modnie jest o nas mówić że jesteśmy „grupą etniczną”, w projekcie Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych i komentarzu do niego nie ma jednak o Kaszubach ani słowa, choć mówi się tam nawet o Cyganach. Czytamy za to o „mniejszościach etnograficznych Państwa Polskiego”, które będą wyłączone spod statusu ochronnego, czyli nie dostaną na nic pieniędzy, chociaż nadal będą musiały płacić podatki. Mniejszość etnograficzna to nie to samo co mniejszość etniczna. Mniejszość etnograficzna to tyle co mniejszość tradycyjnie wiejska, chłopska, lokalna, mieszkająca gdzieś pod lasem albo w środku puszczy. A co z Kaszubami z miast, z kaszubskimi studentami i profesorami? W Warszawie nikogo oni nie obchodzą?

Jeśli chcemy żyć, jeśli chcemy by decyzje mające wpływ na nasze życie nie zapadały bez naszej zgody, to musimy zerwać z głupim strachem, wątpliwościami i wstydem. Pan Bóg i Matka Boska Częstochowska znają wszystkie języki, rozumieją także po kaszubsku. Lista narodów nie jest zamknięta. Historia uczy nas że do dzisiaj przetrwały tylko te narody, które same o to zabiegały. Nikt nam nie „pozwoli” być narodem kaszubskim jeśli sami nie odważymy się nim być!
Nie bój się powiedzieć głośno tego, o czym do tej pory bałeś się nawet pomyśleć: jestem wolnym i dumnym obywatelem Państwa Polskiego - jestem Kaszubą. W domu, na ulicy, w sklepie i w kościele mówię po kaszubsku. Jestem narodowości kaszubskiej.

Albért Kirk

Redakcja „Odrody” prosi, aby szczegółowo odnotowywać każdy przypadek odmowy wpisania przez komisarza spisowego języka i narodowości kaszubskiej. Prosimy o zanotowanie dnia, godziny i nazwiska komisarza spisowego i przekazanie nam tych informacji na nr telefonu redakcji 602-882-810 lub 601-649-520 lub email podany w stopce redakcyjnej. Fałszowanie danych urzędowych jest przestępstwem dlatego będziemy zabiegali o ściganie ewentualnych fałszerstw z mocy prawa.
W przypadku odmowy wpisania narodowości kaszubskiej proponujemy podawać narodowość szkocką. Dzięki temu będziemy mogli drukować kaszubskie podręczniki i wspomagać kaszubską wieś za dotacje uzyskane dla „mniejszości szkockiej” w Kaszubach.

zaczątk 


Na Jinternece nigdë ni môsz
wszëtczégò…

żebë miec wiedno całą Òdrodã, wiedno na czas – òbacz tuwò
Mòżesz nas wspòmòc w wëdôwanim abò kòlpòrtażu?Napiszë do naju!