Gduńsk je gard ò baro mòżny spùscëznie. Dzãka pismieniznie
mòżemë òdkrëwac jegò piãkno ë jistwã nieòdkrëtëch placów ë
wëdarzéń.
W òbremienim ùdbë Nadbôłtëcczégò Centra Kùlturë zatitlowóny
Czëtanié Gduńska na 28 òbiektach gardu miałë pòjawic sã emaliowóné
tôfle z wëjimkama dokazów zrzeszonëch z miastã, pòswiconëch
òsoblëwim, cekawim jegò môlóm. Wiôtowa na przëblëżenié jegò
mieszkeńcóm historëji placów, w chtërnëch sã rodzëlë, chòwelë,
drzenielë. Lëdze, jaczi delë nã ùdbã to: Lidiô Makòwskô ë
nôtészi direchtór NCK Macéj Nowôk. Bëło to w 1997 rokù. Dlô
ti ùdbë òsta stwòrzonô lëterackô karta Gduńska, z bieżëcama
wanodżi pò znónëch, a téż nieznónëch jegò placach. Dzãka temù
Gduńsk miôł stac sã dlô nas - jegò mieszkeńców - baro czëtelny.
Zôczątkã ùjawernianiô ti robòtë bëło ùroczësté òdkrëcé 27
czërwińca 2000 rokù przez Günthera Grassa - gduńszczona, Kaszëbë,
noblëstë ë Pawłą Adamòwicza - prezydenta gardu, jedny z emaliowónëch
tôflów. Bëła òna na chëczë w jaczi Grass sã ùrodzył, przë
sasym Lelewela 13 we Wrzészczu. Na ny je wëjimk z dokazu Blachòwi
bãbenk.
Pierszô edicëjô ùdbë Czëtanié Gduńska - numerowanié miało
wskôzëwac na chãc dalszégò cëgù, dodôwaniô nowëch autorów
ë wëjimków z jejich dokôzów - mia òbjimac 53 tôfle. Na nëch
miałë bëc wëjimczi nié le z Grassa, a téż: ze Stefana Chwina,
Bòlesława Faca, Pawła Huelle.
Donenczas emaliowóné tôfle zjawiłë sã na 13 òbiektach, przede
wszëtczim w Głównym Gardze, przë zeńcym z tramwaju, na mòsce
na Reduńsczim Kanale, we Wrzészczu - na weńdzebny brómie Browaru
przë szasym Czilinsczégò, na chëczë Grassa.
Pòjsa, nie sygło dëtków na kòntinuacëją ùdbë. Robòta nad
lëteracką twôrzą Gduńska òsta zatrzimónô. Czë òstaje nóm le
ùzbrojic sã w cerplëwòtã ë żdac na lepszé czasë? Taczé w jaczim
mdzemë mòglë chòdzëc na lëteracczé szpacérë ë òdkrëwac na
nowò lëteracczi Gduńsk? Pòznawac stôré, znóné place jesz rôz?
Kò mést taczi pamiãtnik należi sã Güntherowi Grassowi ë jinszim,
chtërny nie zabëlë ò swòji kaszëbsczi rózdze. Dzãka nym òsygómë
terô dobëcé Kaszëbów. Czë mòżemë pòzwòlëc, żebë w kaszëbsczi
stolëcë ò nich bëło zabëté?
M. Bradtke
zaczątk
|
