Òb lato we stolpsczim zómkù pòmòrsczëch ksãżãt òdbiwają sã co niedzelã Jarmarczi Grifitów. Chòc miono wzãłë òd dinastiji naszëch, pòmòrsczëch włôdców – nié wiedno są namienioné na rozkòscérzanié kaszëbiznë.

Jarmark zaczinô sã kòle drëdżi, chòc pierszé stojiszcza z ksążkama, stôrima wôrama, chlebã ze szmôłtã przëjeżdżiwają ju kòle jedenôsti. Na binã wchôdô zapòwiôdajk, jaczi prócz szpòrtów ë zapòwiôdaniégò nôslédnëch karnów mùzycznëch téż robi zachãcbã wëstôwków òrganizowónëch w Mùzeji. Midzë jinszima je czëc, że do òbezdrzeniégò je westôwk „fòlkloru tutich zemiów, stwòrzonégò przez repatriantów zeza Bùga, czë Pòlsczi centrowi, a téż autochtonów”. Bëło tak czëc rôz czë drëdżi, a nijak nie szło ùczëc, że chòdzy prawie ò Kaszëbów, a dokładni ò zôpadny dzél najgò nôrodu – ò Słowińców. Jô nie strzimôł ë pòszedł sã zapëtac direkcëji Mùzeji, czemù nen zapòwiôdajk nie ùżëje słowa „Kaszëbi”

- Kò to je wiedzec, że mòże òbezdrzec fòlklor nié le Kaszëbów, chòc téż Kaszëbów. Fòlklor lëdowi twòrzëlë kò tuwò téż Miemcë. Słowò autochtonë ni mòże kò bëc òdczëtiwóné jakò òbrazlëwé, to je le taczi mëszlowi skrócënk – wszëtcë tuwò wiedzą że w zacht dzélu chòdzy ò Kaszëbów – gôdô Marzenna Mazur, czerowniczka.

Jeżlë wszëtcë wiedzą, téj czemù nicht tegò miona nie ùżiwô? Téj ju nie darwô ùżëwac? Dlôcze z miona òstelë wëmieniony wszëtcë le nié Kaszëbi?

- Na rozegracëje „wilniuków” przëchôdô nawetka kòle tësąca òsób, całé rodzënë – gôdô jesz czerowniczka. Szkòda, że terô czéj bëło na pòstrach napisóné ò fòlklorze Pòmòrzégò – przëszło mòże le 200-300 òsób Në a téż ti pòmòrskòscë czëlë kaszëbsckòscë za wiele nie bëło: le ten chléb ze szmôłtã ë dwa stojiszcza z kaszëbsczim złobiórstwã. Zato karna mùzyczné dërch wcyg spiéwałë ò Lwòwie.

Érë kaszëbiznë le barniło karno Ricerzów Pòmòrsczëch „Jastrzib” z Bëtowa. Òb całi czas jarmarkù mielë swòje pòkôzënczi biôtczi czë paradë, z barnią ë w ruchnach, jaczé sami so mają zrobioné.

- Naje karno mòże nie je jedurné, ale gwës jedno z niewielu – trzech, mòże sztërzëch, jaczé wëstąpiwają w farwach ricérstwa pòmòrsczégò – gôdają nôleżnicë karna. Jejich ruchna są tipòwé dlô cządu 8.-12. stalatégò.

- To cząd czéj jesz Pòmòrskô bëła samòstójnô – gôdają z bùchą.

To je to czim mòże sã tuwò bùsznic – tradicëje wiôldżégò Pòmòrzégò. Dzëwi mie përznã czemù ne tradicëje mùszą dërch ùstãpòwac jaczims jinszim tradicëjóm, chòc cekawim ë pësznym, leno przëwiozłim z jaczich cëzëch strón swiata.

P. Kąsk

zaczątk