 |
| Dze Kaszëbi tam Kaszëbë |
W slédnëch latach w wielu placach najich Kaszëbów je mòżno
trafic nalimczi z kaszëbsczim Grifã. Mòże je òbaczëc na tôflach
z mionã gardu czë wsë, autole abò jak we Wdzydzach Kiszewsczich
na tôflë z kartą jezora (kòle mòlë dlô bôtów). Łoni jô sóm òkómkòszëlsczi
z kaszëbsczim znakã, òpatrził sã w dwie taczé nalimczi. Sklepòwô
kòle rënkù w Kòscérznie, òd jaczi jô je kùpił, rzekła do mie:
„Òpòwiedzce swòjim znajomim, dze Wë bëlë na ferijach”. Jô òdrzekł
„Jô jima rzeknã, chto jô jem.” Zarô pò przëjezdze do daleczi
Westfaliji, zde òd jaczégòs czasu mieszkóm, jô zrobił ùżëtk
z nabëtëch nalimków. Jednã jô nalëmił na swòji stalatny maszinie
do pisaniégò, drëgô nalazła so môl na znobnicë mòjégò autoła.
Na rodny Kaszëbsczi Zemi czãsto je widzec Grifã w kòrónie, lëtrë
„o” ze sztrichą w lewò abò w parwò czë te naje „e” z kropkama.
Zato na zôpadze Europë, w Néderlandach, Francëji czë Beldżiji,
jô béł nié rôz zapitóny cëż ot je nen znak na przódkù autoła.
Czéj jô òdpòwiôdôł, że to znak kaszëbsczégò nôrodu, jich mùnie
bëłë përznã zdzëwioné – jima sã zdôwa, że to mùszi bëc dzes
czësto dalek. Nie kòjarzëlë môlu zamieszkaniégò Kaszëbów z nordową
Pòlską.
Wialgą pòmòcą dlô rozesónëch pò swiece Kaszëbó je Jinternét.
Przekôzywô nen bieżné sprawë, historiją, a nawetka kaszëbską
lëteraturã. Baro wôżné w rozkòscérzanim kaszëbiznë w kraju ë
za greńcama je rozbùdzanié bùchë z bëcégò Kaszëbą, z kaszëbsczi
rózdżi.
W mòjim niedôleczim sąsadztwie mieszkô dwòje lëdzy, jaczi przed
10 latama mielë wëjachóné do Westfaliji z òkòlégò Bëtowa. Nimò
czësto kaszëbsczégò pòhôdënkù, na żeńba, nie gôdô mòwą òjców,
pò pòlskù nawetka téż baro rzôdkò i to le blós w karnie Pòlôchów.
Czéj le chtos sã jima przëzérô – flot „przechôdają” na miemczëznã.
To je parwie przëmiôr zwëkłégò Pòlôcha, jaczi pò przëcygniãcym
czësto zabôcziwô ò swòji Tatczëznie. Czëtanié pòlsczich cządników,
òbzéranié satelëtarny telewizëji za wiele tuwò nie pòmòże, żebë
zjinaczëc przënãcenia.
Wedle mie nôlepi je òdwiedzëc tatczëznã. Sygnie le czilodniowô
wanoga, dzãka jaczi mòże wszëtkò na nowò przeżëc samémù ë ùdërchnic.
Króm nëch lëdzy, nôblëższima placama dze mieszkają bracynowie
z Kaszëbów są ò 500 czilométrów òddóloné na nordã Hambùrg, Bréma
ë kréz Szlezwik-Hòlsztajn (Schleswig-Holstein). Nordowò-zôpadné
Miemcë to apatné tak wieldżé zgrëpienié Kaszëbów w Miemiecczi.
Corôz barżi aktiwné są zrzesze lëdzy z jedny rodzënë. Bëlny
przëmiôr tuwò dôwô Zrzeszenié Rodzënë vón Rekòwsczich, dzejającé
òd 1932r w Hambùrgù. No rzeszi czileset lëdzy z całégò swiata.
Prawie terô niedôwno Rekòwscë bëlë zjachóny na wialdżi zjôzd
w Rekòwie ë Chònicach. Za nima szlë jinszi, co mają swòjã rózgã
w kaszëbsczi zemi: Bòrzëszkòwsczi, Czapiewsczi, Czedrowsczi
a téż jinszi.
Chcemë sã redowac, że kaszëbsczi Grif z pòmòcą Jinternétu, kòszëlków,
a téż zwëczajnëch a baro pòmòcnëch nalimków rzeszi wszëtczich
Kaszëbów ë rozkòscérzó najã miłotã ë przënãcenié do Zemi Òjców.
Bò Tatczëzna je nié le blós midze Bôłtã na nordze a Bòrama Tëchòlsczima
na pôłnim. Kaszëbë są tam, dze są Kaszëbi ë jich kùltura.
M. Gradowsczi, Soest, Westfalijô
zaczątk |
|
| 
Na Jinternece nigdë ni môsz
wszëtczégò…
żebë miec wiedno całą Òdrodã, wiedno na czas – òbacz tuwò
Mòżesz nas wspòmòc w wëdôwanim abò kòlpòrtażu?Napiszë do naju! |
|
|
