9 (21) / 2002

Roczëzna 'Òdrodë'

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• Dze Kaszëbi tam Kaszëbë
• Na zôpadnëch krańcach
• Szwajcarsczi teritorialny regel

Kòmentarze:

• Z żëcégò zajków, trusów ë jinszëch zwiérzãt

Nié le Kaszëbë:

• Gwiôzdor, Dzecuszkò, Aniółk ë swiãti Miklosz

Kùltura:

• Jón Jarosz Derdowsczi (1852-1902)

Lëteratura:

• Roman Drzéżdżón - Swiatë
• W. Czedrowskô - Gdze je ta greńca?

Zachòwac lopk?

kaszedÒd séwnika do smùtana dérowa robòta nad pierszą kaszëbską programą – editorą tekstu KaszEd. Autorama są Pioter Aszik – programatora, a prócz niegò Stanisz Geppert, Mark Kwidzińsczi, Tomôsz Ùlenberg, Paùl Szczëpta. Na programa nié le dôwô mòżlëwòtã pisac pò kaszëbskù ze wszëtczima kaszëbsczima znakama ale téż dôwô wszëtczé kòmùnikatë w rodny mòwie.

Ùdbã dôł Pioter Aszik – jak sóm gôdô mòtiwòwało gò przede wszëtczim to, że jegò rodzëna mô wialdżé tradicëje na Kaszëbach – 250 lat. Prócz tegò terô mô córkã ë chce żebë òna mògła pisac pò kaszëbskù na kòmpùtrze.
Òdbiorcą programë są przede wszëtczim ùczniowie, jaczi piszą pò kaszëbskù. Nã programã je letkò òbsłëżëc ë nie zajimô wiele placu na diskù. Téj nawetka na stôrszich kòmpùtra mdze bëlno dzeja. Programa téż je namienionô wszëtczim jinszim piszącym pò kaszëbskù – gazétnikóm, sztudéróm a téż zwëczajnym Kaszëbów, jaczi chcą w rodny mòwie pisac na kòmpùtrze.
Kaszëbskô kòmpùtrowô słowizna mdze gwësno letkô do zrozmieniégò, bò môło je neòlodżiznów a dosc wiele neòzemantiznów. Na przemiôr lopk, jaczi czedës znacził pãczk sana, terô dostôł nowé znaczenié – to co pò anielskù sã gôdô file, a pò pòlskù plik. Temù je letkò skòjarzëc.
Jak gôdô Pioter Aszik – kòmpùtrowô słowizna je letkô do zrozmieniô dlô Kaszëbów, ale dlô lëdzy nieznającëch kaszëbsczégò mòże bëc grãdô. Jak kòżden jãzëk – kòżden mùszi sã gò nôuczëc.
Wôżné w ny programie je, że stwòrzëła jeden standard kaszëbsczi kluczplatë. Donenczas kòżden miôł ùstôwioné w editorze Word jinszé skrócënczi, ë jeżlë chtos chcôł pisac na kòmpùtrze drëcha – mùszôł ùczëc sã kaszëbsczi kluczplatë òd nowa. Terô je to prosté ë znormalëzowóné.
Pòdjimizna mdze cygnionô dali. Autorzë zapòwiôdają òglowi sterownik kluczplatë (żebë kaszëbsczi lëtrë dzejałë we wszëtczich programach – téż mejlowëch ë na przëmiôr rechùnkowëch tôflach. A pùzni autorzë ùdbają stwòrzenié kaszëbskò-anielskò-miemieckò-pòlsczégò kòmpùtrowégò słowôrza.
Pioter Aszik mieszkô w Kòlbùdach, Stanisz Geppert w Sopòce, Mark Kwidzińsczi ë Tomôsz Ùlenberg w Hambùrgù, Paùl Szczëpta we Gduńskù. Jak to bëło mòżlëwé żebë ledzë tak dalek òd se mòglë sã skòòrdinowac ë zroic cos razã? Z pòmòcą przeszłë mejle jaczich jak gôdô Stanisz Geppert òstało wësłóné wicy jak 400 òb czas rëchtowaniô programë.
Programa je dostãpnô do scygnieniô z adresë (-----) . Pùblëczné danié wiadła ò ti programie bëło na IX Seminariji Dialochtolodżiczno-Ònomasticzny w Pelplënie w pòłwie smùtana. Òd tegò czasu – jak podawają włoscecele jinternetowi witrinë jinternétową starnã na jaczi je KaszEd mô ùzdrzoné 300 òsób, a 50 scygnãło so nã programã. Pò ògłoszenim ti programë w Dzennikù Bôłtëcczim 30. smùtana òb 3 dnie programa ta òsta scygnionô przez zôstné 250 òsób.

ps

zaczątk


Na Jinternece nigdë ni môsz
wszëtczégò…

żebë miec wiedno całą Òdrodã, wiedno na czas – òbacz tuwò
Mòżesz nas wspòmòc w wëdôwanim abò kòlpòrtażu?Napiszë do naju!