|
Że Kaszëbi żëją na Pòmòrzim, to më wiémë, ale chcemë le so
zapëtac chłopa czë białkã z Francëje czë Latwije. Mdą wiedzelë?
Z doswiôdczeniégò wiémë, że czéj wëjedze na zôpôd Europë,
téj mùszi lëdzóm tołmaczëc dze są ne Kaszëbë. Midzë Lëtwą
ë Miemcama, nad Bôłtã – tak rzeką Kaszëbi cëzyńcóm na zôpôdze.
Ju nie mdą mùszelë. Wiadło ò Kaszëbach mdze terô dostãpné
wszãdze.
Wszëtkò to sã òdbiwô dzãka temù, że w Europejsczi Ùniji je
wialgô dba ò môłé nôrodë ë jejich jãzëczi. To je takô znanka
najégò kontinenta, że kòle nas wiedno bëło fùl wszelejaczich
lëdzy, różnëch jãzëków. Zdrzëta le chòc na Pòmòrzé: bëlë Kaszëbi,
Miemcë (w Gdunskù czë kòle Chòniców), Frizowie (na Karwiensczich
Błotach), bëlë Hòlendrzë, Szkòce (w Gdunskù) ë wiele jinszëch.
EU terô mô wialgą dbã ò to żebë na naja europejskô znanka
òsta ùtrzimónô procëm dominacëji anielsczëznë ë „makdonaldizacëji”.
Temù eurojinstitucëje pòmôgają môłim nôrodóm jak Łużëczanie,
Frizowie, Baskòwie czë Kaszëbi.
Dlô wespółrobòtë môłëch nôrodów z EÙ òsta pòwòłóné EBLUL (Europejsczé
Bùro Môłëch Jãzëków) jaczé mô sedzbã w Brukselë (wej w Òdrodze
z gòdnika 2002). W nym trafiają sã przedstôwce môłëch jãzëków
ë prócz trzëmaniô łączbë, ùjawerniają téż jinszé projektë
wôżné dlô ùtrzëmaniô, rozkòscérzaniô ë wiédzë ò jejich jãzëkù.
Nié jinaczi je z Kaszëbama – téż mają swòjégò przedstôwcã,
ò czim më piselë w ùszłim miesącu.
Na spòdlim EBLULa òsta dónô ùdba stwòrzeniégò jinternétowégò
serwisu namienionégò môłim jãzëkóm. Serwis je dostãpny pò
jinternétową adresą www.lingualia.net. Za cél mô skòscérzanié
wszeldżich jinfòrmacëjów ò môłëch jãzëkach Europë. Są hénë
dzéle namienioné Łużëczanóm, Frizóm ë jinszim. Je téż westrzód
nych kaszëbsczi dzél. Mòże na nim nalézc tekstë nôukòwé ò
kaszëbiznie pò kaszëbskù ë anielskù, lëteraturã kaszëbską
ë lënczi do starnów pò kaszëbskù. Kòmùnikatë na starnie mdą
pò kaszëbskù – czéj so wëlëje jãzëk nié anielsczi le kaszëbsczi.
To je wiedzec, że mdze mógł wëlowac téż jinszé môłé jãzëczi.
Starna je òb kònstrukcëją, òsta zaczãtô w gòdnikù 2002 ë wedle
dbów ùtwórców mô bëc zrobionô w rok. A pùzni mdze le blós
dodôwóné nowëch tekstów.
A pò co to? – zapitają gwësno niechtërny. Starna ta mô szansã
stac sã nôwikszą bazą dónëch nié le ò Kaszëbach ale téż ò
jinszëch môłëch jãzëkach. Nôwikszą a do tegò wielojãzëkòwą
– dzys naléze tam tekstë w trzech jãzëkach: pò kaszëbskù,
anielskù ë pò pòlskù. Mdze to bëlnô òrãga dlô nëch co sã kaszëbizną
jinteresëją, abò jã sztudérëją, żebë nalézc nôukòwëch tekstów
ò jãzëkù czë historiji. Mdze téż wôrt dlô zwëkłëch lëdzy,
jaczi mdą mòglë baro chùtkò wëszëkac so serwis pò kaszëbskù
namieniony temù co jich jinteresëje, abò nalézc so lëteraturã,
jaczi ni mòże kùpic ju w krómie.
Midzënôrodnô promòcëjô ë rozkòscérzanié kaszëbiznë terô w
warënkach wòlnotë, pòliticzny pòjudżi ë téż wchôdaniégò do
EU mô wialdżé mòżlëwòtë. Më sami – mòżemë ë mùszimë je wëzwënégòwac
– żebë ju wnetka nicht naju za greńcama nie pitôł „Në a dze
są ne Kaszëbë?”
P. Szczëpta
zaczątk
|
