Nakłôdã Mùzëji Pismieniznë ë Mùzyczi Kaszëbskò Pòmòrsczi we Wejrowie òstôł wëdóny zbiér tekstów Bòlesława Bòrka „Lesôcczé pòwiôstczi ë jiné dokôzë”. Prócz òpòwiôdaniów, mòże nalezc pòwiôstczi – legendë ò jezorach na Lesôkach a téż czile wiérztów Bòrka.

Jakno pierszé słowò mùszi rzec, że w zbierkù są le blós òpòwiescë z lat młodoscë Autora. Je to jakbë dokùmentowé òpisanié òkòlégò Lesôków. Dzãka czilu legendóm, mòże téż rzec, że mómë téż pòdińcé topògraficzno kùlturowé. Zbiér je zakùńczony (szkòda że pò pòlskù!) tekstã Autora „Mòje rodné stronë dôwni ë dzys”, w jaczi synteticzno òmówiô to co przódë òstało òmówioné artisticzno.
Nie ma wątplëwòtów, że nôwôżniészô wôrtnota dokôzu Bòrka, je ùtrwalenié, ùcwierdzenié gwësnëch doswiôdczeniów sprzed lat, jaczich nóm dzysô brëkùje dlô naju wiédzë ò swiece. Temù na ksążka je – nié blós dlô ùczniów, bò téż dlô dozdrzeniałëch – zdrzódłã taczégò kùlturowégò òbrazu Kaszëbów z zôczątkù 20. stalatégò.
Ksążka je pisónô lëteracką kaszëbizną, chòc je czile lesôcczëch znanków, na przëmiôr dëszi, mieszi miast òglowòkaszëbsczé dëchë, miechë. To téż dodôwô òridżinalnoscë ë cekawòtë dokazowi, chòc mòże to bëc tôczel dlô Kaszëbów znającëch le lëteracką kaszëbiznã.
Co je wôżné – tekst òstôł napisóny w całoscë pò kaszëbskù, jinaczi jak niechtërny autorzë jaczi piszą w rodny mòwie le dialodżi, a narracëją tołmaczą na pòlaszëznã. Temù na ksążka – mëszlã – mdze mia lepszi òdbiór.
Mëszlącë kòmù na ksążka je adresowónô, mùszimë rzec, że gwësno ùcznióm, jaczi na ùczbach kaszëbiznë abò ò Kaszëbach brëkùją tekstów pò kaszëbskù a ò dôwniészi jawernoce kaszëbsczi. Gwësno téż dlô nëch, co chcą pòznac Lesôczi, temù że pòwiôstczi „mają sztôłt… studijów etnografnëch czë socjologòwëch” jak napisôł we wstãpie Jerzi Tréder. A téż, co je wiedzec, dlô mieszkeńców Lesôków, jaczi chcą lepi pòznac swòje òkòlé. Pòznac w gwôsnym jãzëkù. Je to baro wôżné, bò wiedno wiédzô dónô w cëzy mòwie je cos czësto jinszégò jak dónô w gwôsny.
Je wôrt na kùńc dodac, że Bòrk mô napisóné czile ksążk, przede wszëtczim pò pòlskù, beletristiczné: Ścieżki, bezdroża i drogi (Stegnë, barabònë ë drodżi, 1984), Twierdzą był im każdy próg (Gardã béł jima kòżden parg, 1998) ë historiczną na przëmiôr Nad Ślężą. Zarys walk Kaszubów lesockich (Nad Slëżą. Céchùnk biôtków lesôcczich Kaszëbów, 1978), a téż knéżczi ò dzejach ë dzysdniowòscë lasôcczich wsów.

P.S.

zaczątk