|
Że kaszëbsczé chëcze mają dëszã, bëło mòżno sã przekònac
na òtemknienim wëstôwka òdjimków tradicëjny kaszëbsczi bùdowiznë,
a òbzerac je jesz mòże do 12. 04. na Wëdzélu Jãzëkòwò-Historicznym
Gduńsczégò Ùniwersytetu.
Pòkôzk béł wespółòrganizowóny przez nają Redakcëją, Stowôrã
Rémùs ë Karno Sztudérów Pòmòranijô przë wialdżi wspómóżce
Tadeusza Chrzanowsczégò, robiącégò w Kaszëbsczim Krajobrazowim
Parkù, penzjonowónégò wòjewódzczégò kònserwatorë zabëtków.
Wëstôwk pòkazywô drewnianą bùdowiznã na Kaszëbach, drzewiané
gbùrsczé chëcze, bùdë, bùdinczi, kòscołë ë jinszé wsowé òbiektë
pòwstałé we wikszoscë w 19. stalatim.
Na skùtk cywilizacjowëch cësków na pòkònie 20. st. mają so
rozpòmiónowóné mùrowóné bùdowinë. Lëdowô bùdowizna na Kaszëbach
tak a tak nie stracëła swòji nôrodny znankòwiznë, swòjich
znanków. Na kaszëbsczi wsë ë pò dzys je mòżno òbaczëc tradicëjną
bùdowiznã – kaszëbsczé chëcze, jaczi òstałë przestôwioné ë
ùwiecznioné na hewòtnim wëstôwkù.
Na òdjimkach je pòkôzónô ta lëdowô bùdowizna z różnëch òkòlów
Kaszëbów, òdjimczi òstałë zrobioné midzë jinszima przez: D.W.
Pazdzersczégò, P. Szczëptã, K. Kòrdã, G.J. Schramkã ë M. Bòrzëszkòwsczégò.
Na wëstôwk sã skłôdają téż fòtogramë – pòkònkùrsowé dokôzczi
z wëstôwka „Dôwnô ë terëczasnô architektura w òbrazu Kaszëbów”
(Kartuzë 2001), ùżëczoné przez T. Chrzanowsczégò ze zbiernicë
Kaszëbsczéò Krajobrazowégò Parkù w Kartëzach.
Na òtemkniãcé wëstôwka zaczął trzëmac gôdkã T. Chrzanowsczi
ë gôdôł ò dzejach ë tradicëje bùdowiznë na Kaszëbach. Mô òn
rzekłé ò kònstrukcëje réglowi ë rodnëch materiałach, ùżiwónëch
w bùdowiznie na kaszëbsczi wsë. Prócz tegò òpòwiôdôł ò dzysészëznie
ë przińdnoce òbéńdowi bùdowiznë na Kaszëbach, a téż przedstôwiôł
òbsyg dzejnotë KKP, jaczi chcôł barnic òbrôz kaszëbsczi zemie
dzéń przez weńdzenim Pòlsczi do Europejsczi Ùniji.
A. Dradrach
(…)
W môłëch chëczach pòzamkniãti
Naszëch òjców swiat,
W bôjkach, spiéwach pòzaklãti
Jejich mësli kwiat.
Ten to skôrb, co òstawilë,
Jak czéj pòla gón,
Żebësmë gò òbrobilë,
Wzeszedł bë nóm plón!
(J. Karnowsczi, 1910)
zaczątk
|
