5 (26) / 2003

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• Prawa nôrodnëch miészëznów dzél 9.
• Kaszëbskô bùdowizna - Kònkùrs
• Kaszëbi w Jirakù?

Nié le Kaszëbë:

• Koroška = Karintijô
• Tragedëjô Łużëczanów
• Czar mùzyczi - Esczimòsowie

Kùltura:

• Ze Słowôrza Zëchtë
• Kaszëbsczi zwëczi ë wierzenia

Lëteratura:

• J. Kroplewsczi - ... ò tim ju bëło, ò tim téż bëło..[...]

Turistika:

• Kaszëbsczé Spłënienia Czôłenkama
"Szlachama Remùsa"

Z niegò më wszëtcë

6. maja mia môl w najim stolëcznym gardze Gduńskù drëgô ju promocëjô (piérwszô bëła òdprawiona w łzëkwiace w sopòcczi rednicë) nônowszégò dokazu prof. J. Bòrzëszkòwsczégò, żëcopisu ùtwórcë terôczasny kaszëbsczi rësznotë zatitlowanégò: „Aleksander Majkowski (1876 - 1938). Biografia historyczna” (Aleksander Majkòwsczi (1876 - 1938). Dzejowô biografiô).
Wnet sto lëdzy przëtomnëch w mieszczónsczi zalë gduńsczi rednicë Stôrégò Gardu wësłëcha laudacëji prof. Jerzégò Sampa, jaczi midzë jinima przëbôcził zapisóny we wstãpie do ksãżczi wëjimk, że dlô niechtërnëch pisanié biografijów ni mô niżódnégò szëkù, bò je to ùrôbianié bëtów lepszëch òd jinszich, robienié z historëji biologòwi ruletczi. Ale zarô téż pòwiedzôł, że szczëstlëwie czasë bezòsobòwégò òpisowaniô dzejów już minãłë i mòżemë terô pisac nié le ò samëch procésach, ale i ò lëdzach, dzãka jaczim ne procésë zjawiôją sã prawie w tim a nie jinszim môlu i czasu.
Gwësno A. Majkòwsczi je taczim człowiekã. Czile razów bëło czëc z lëpów przemawiającëch na ùroczëznie zdanié, jaczé w piãc krótczich słowach oddôwô to, czim òn je dla kaszëbsczi rësznotë: „më wszëtczi z niegò” i pò prôwdze drãgò je so ùmëszlec dzysdniową kaszëbiznã bez deje dra Majkòwsczégò. Tim wikszô je redota, że prawie wëdónô jegò biografijô, je na tak wësoczi równie, tak editorsczi jak i pisarsczi. Jak pòwiedzôł prowadzący promocëją dr Òbrôcht ‑ Prądzyńsczi, nimò wielgòsce ksãżczi czëtińc sã nie nudzy, a je to dzãka niecodniowémù człowiectwù pòstójca, a i téż dzãka stilowi autora. Mëszlã, że kóżden, chto ju miôł ksążka w swòji rãce, sã z tim zgòdzy.
Autor ksążczi prof. Józef Bòrzëszkòwsczi wëznôł, że nôwikszim problemã w pisanim bëło przebranié materiału. Na zôczątkù dokôz miôł miec le kòl 400 starnów, ale sã òkaza, że mdze tegò wiele razë wicy. Po skrócenim teksu skuńcziło sã na wnet 900 starnach i jak chtos wiesoło rzucył z zalë ‑ 3 fùńtach wagi. Nôwicy tôklów miôł prof. Bòrzëszkòwsczi z dzélã pòswiãconym Majkòwsczégò „żëcémù pò żecym” z mitama, jaczé kòl niegò są wërosłé.
Dokôz wëdóny we wespółrobòce òbez wejrowską mùzëją i gduńsczi Kaszëbsczi Jinstitut òstôł wëdrëkòwóny w 400 sztëk, co mòże bëc kąsk mało, czej pòmëslimë, że ksążka na, nie òpisëjë le żëcé jednégò z nôwikszëch lëdzy naji tatczëznë, ale króm tegò sztrichùje baro bòkadno historiczné spòdlé Kaszëbów kuńca 19. i zôczątkù 20. stalatégò i temù kòżden, chto chce zrozmiôc dëcha biôtczi ò kaszëbską juwernotã, mùszi jã miec doma.

P. Bréza

zaczątk 


Mòżesz nas wspòmòc w wëdôwanim abò kòlpòrtażu?