6 (27) / 2003

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• Nie òddómë Głosu
• Kaszëbi w dialogù
• Pòlsczé Bùro Môłëch Jãzëków
• "Kaszëbsczi Leonardo da Vinci"
• Żukòwsczé ùfanowienié (rozmòwa Òdrodë)

Nié le Kaszëbë:

• Lemky = Łemkòwie

Kùltura:

• Młodi żłobiarze ò wialdżi tatczëznie
• Spiéwającé antipòdë

Nôuka:

• Bënë akademicczich mùrów

Lëteratura:

• Zéńdzenié Młodëch Ùtwórców Kaszëbsczëch "Zymk"
• Swiãto kaszëbsczi prozë
• Pòlëca z knégama
• Jarosłôw Kroplewsczi - mòje serakòwsczi miesące
Bënë akademicczich mùrów

Òd lat w krãgù Gduńsczégò Ùniwersytetu jinteresëje sã kaszëbizną, wëdôwô sã tekstë ò Kaszëbach, a dzysô téż ë pisze sã pò kaszëbskù. Ni ma wątplëwòtó, że dzysdniowi Kaszëbi mają mòżnosc na GÙ dac znac jinszim ò swòjim jistnienim, a téż gadac w swòjim domôcym jãzëkù ë czëtac „swòje” pismiona.

uczime sa po kaszebskuGÙ w wiôldżim dzélu wpłënął na rozwij kaszëbsczi mëslë ë lëteraturë. Do pòwstaniô wielu ksążk ò Kaszëbach ë rozkòscérzaniô kaszëbsczégò jãzëka doprowôdzëlë lëteracë, pùblëcëscë ë ùczałi. Filarama kaszëbiznë na GÙ są prowôdnik Ùstawù Historije Jãzëka Pòlsczégò, Dialechtolodżije ë Ònomasticzi prof. Edwôrd Bréza ë prof. Jerzi Tréder. Ny zajimają sã ònomastiką, dialechtama, frazeòlodżizną ë téż w wiôldżi mierze kaszëbizną. Badérowanim lëteracczi kaszëbiznë zajimô sã badérnô wëspòlëzna Jinstitutu Filolodżije Pòlsczi, jakô sã skłôdô m.jn. z dr Różë Wòsôk-Slëwë, dra Marka Cybùlsczégò.
Jãzëk kaszëbsczi je widzóny jakno dzëwòsc ò swiatowim sygù, a dokazë z kaszëbiznë, frazòlodżiznë czë leksyczi są znóné w Pòlsce ë w całim swiece. Nôbarżi znónyma są E. Brézë, J. Trédra „Kaszësbkô gramatika” (Gduńsk 1981), J. Trédra „Frazeòlodżijô kaszëbskô w wierzenia ë zwëczi (w przërównanim)” (Wejrowò 1989), M. Cybùlsczi, R. Wòsôk-Slëwa „Kaszëbsczi jãzëk lëteracczi. Ùczbòwnik dlô lechtoratów” (Gduńsk 1992). Ùsôdzywóny je téż Słowôrz kaszëbsczi frazeòlodżije.
Na GÙ sprôwiô sã téż badérowania nade kaszëbską ònomastiką ë antropònimiją. To mùszi wdarzëc, że dzãka taczim lëdzóm ë jich ùrzidzeniémù kaszëbizna szła ë jidze wprzódk.
Prócz szkólnëchòd kaszëbiznë, wialdżé je téż zajinteresowanié kùrsama kaszëbiznë ù sztudérów, jaczi jinteresëją sã kaszëbizną ë chcą gadac ë pisac pò kaszëbskù. Na Ùniwersytece mają lechtoratë wielu słowiańsczich jãzëków, w itm kaszëbsczégò. Òd 1992. rokù prowôdzy gò dr M. Cybùlsczi. Co je wôżné ë wôrt je dodac: na pòlsczi filolodżije pòwstôwają madżistersczé dokazë z jãzëka, lëteraturë ë kùlturë kaszëbsczi, na historiji – z dzejów naju tatczëznë. Na słowiańsczi filolodżiji, dze na zarechòwanié jãzëka sôrbsczégò czë chòrwacczégò kòżden sztudéra mùszi zrobic tołmaczënczi z jegò jãzëka na swój domôcy, pòwstôwają przekładë na kaszëbsczi.
przeslowie samo sa rodzy w  glowieÒd 3 lata dzejô pòdiplomòwô kaszëbistika dlô szkólnëch, a òd 1992. rokù sã gôdô ò tim, żebë stwòrzëc madżistersczé sztudia kaszëbisticzné, jaczé bë mògłë przërëchtowac szkólnëch òd kaszëbsczégò, badérów kùlturë czë gazétników kaszëbsczich. To je wiedzec że w dzysészich czasach przindnotą są lëdze, co mają kaszëbskòjãzëkòwé wësztôłcenié.

A.Dradrach

zaczątk 


Nôwôżniészi badérowie Kaszëbów ë kaszëbiznë w Gduńskù

prof. E. Bréza – kaszëbsczi jãzëk ë ònomastika, topònimijô
prof. J. Tréder – lëteracczi kaszëbsczi jãzëk ë frazeòlodżijô
prof. T. Linkner – kaszëbskô lëteratura ë kùltura
prof. J. Samp – kaszëbskô lëteratura ë kùltura
dr M. Cybùlsczi – kaszëbsczi jãzëk
prof. J. Bòrzëszkòwsczi – historijô
prof. B. Synak – socjolodżijô
dr. C. Òbracht-Prądzyńsczi – socjolodżijô