„Bò je rzeczą brëkòwóną dlô dësz zbawnégò dobra, bë pasterze
dësz a jich nôstãpce znalë swòjich parafianów, co sã zjiscëwô
bez akùrôtne òpisanié grańców parafiji, më [Wòlimir – G.J.S.]
z Bòżi łasczi biskùp kùjawsczi a pòmòrsczi […] wëznôczómë wsë,
jaczé mają słëchac parafiji, tak tedë: Oxiviam (Òksëwie), gdze
je wëbùdowóny nadpòmkłi kòscół, Gdiniam (Gdiniã)…Scredauo, Vicomino
(Witomino), Obluze (Òbłuże), Pogoze (Pògórze), Nemicouo, Dambegoze
(Dãbògórze), Cedrino (Cësowã), Nasucino, Cosacouo (Kòsakòwò),
Mosci (Mòstë), Sbicouo (Zbichòwò), Pirwosino (Pierwòszëno),
Cochouo, Cogolino, Sebandouo, Bacchocino a Gradelouo (Grabówk).”
– taczé to zarządzenié jaczégò dzél òstôł tu przëtôłmaczony
wëdôł biskùp Wòlimir 31 smùtana 1253 rokù. Òd tegò czasu ju
minãło 750 lat ë z ti leżnoscë a téż z leżnoscë òdpùstu swiãtégò
Michała Archanioła, chtëren je patronã òksëwsczégò kòscoła,
òdbëłë sã w ti parafiji ùroczëznë jëbleùszowé.
Zaczãłë
sã òne òd swiãti mszë prowadzony bez arcëbiskùpa Tadeùsza Gòcłowsczégò.
Zarô pò mszë òdbëła sã w kòscele pòpùlarno-nôùkòwô sympòzëjô
ò Òksëwim. Sympòzëjô prowadzył prof. J. Bòrzëszkòwsczi, a referatë
mielë: prof. Jerzi Samp „Na początku było Oksywie” (referat
béł ò nôstarszi historëji Òksëwia, pòchòdzeniu miona „Òksëwie”,
pòwiôstkach związónych ze wsą ë òkòlim, a téż ò Òksëwiu w snôżé
lëteraturze), Tadeusz Jabłońsczi „Oksywska nekropolia” (ò snôżosce
òksëwsczégò smãtôrza, co leżi na ùrzmie niedalek mòrzégò; stôrëch
grobach, a téż słôwnëch lëdzach pòchòwónëch na tim smãtarzu
m.jn. Bernardze Chrzanowsczim, Tónie Ôbramie), ks. dr Tadeùsz
Czôpiewsczi „Kościół św. Michała na Oksywiu i jego zabytki”
(ò historëji kòscoła, czë téż bë lepi pòwiedzec kòscołów òksëwsczich,
bò chaje stalatów nie òbszczãdzëłë Òksëwiô; a téż ò zabëtkòwëch
sprzãtach kòscelnëch, taczich jak rzézbë, òbrazë), prof. Józwa
Bòrzëszkòwsczi „Dëszpasturze oksywscy w XIX i XX wieku, ich
rola w dziejach społeczności kaszubsko-pomorskiej” (tak jak
titel pòkôzëje, béł to referat ò dëszpasturzach òksëwsczich).
Referatã prof. Bòrzëszkòwsczégò zakùńczëła sã sympòzëjô, a téż
pierszi, przedpôłniowi dzél òbchòdów jëbleùm ë òdpùstu. Wszëtczé
referatë mają w przindnym rokù ùkazac sã drëkã. Ksążka mô wëdac
Kaszëbsczi Jinstitut we Gduńsku.
G.J. Schramke
Z historëji parafiji òksywsczi
1124. rok – òstôł wëbùdowóny pierszi kòscół na Òksëwsczi
Kãpie. Jegò fùńdatorã béł Swiãtopôłk.
1209. – Zwinisława, białka Mestwina I darëje Òksëwską Kãpa
norbartankóm z Żukòwa
23 IV 1224. – Swiãtopełk II, syn Mestwina I, przekôzôł wikszi
dzél Kãpë cëstersom z Òlëwë. Zôczątk sztridów ò tã zemiã midzë
norbartamakama a cëstersama.
31 X 1253.– wëznaczenié grańców òksëwsczi parafije; przënôlégała
do ni całô Òksëwskô Kãpa, a téż Gdiniô, Witomino, Redłowò.
1316.– zakùńczenie sztridów midzë norbertankama a cëstersama.
Norbertanczi nazôd dostałë zemie, co je Swiatopełk II miôł
na Kãpie dane cëstersóm
14. stalaté – rozbùdowanié kòscoła
17 st. – òb czas wòjnów ze Szwédama kòscół òstôł zniszczony
1687.– do ju òdbùdowanégò kòscoła òsta dobùdowónô drzewianô
wieżô
1913.– w Chiloniji pòwsta parafijô, co sprawiło, że òksywskô
sã zmiészëła
1915.– pòwsta parafijô w Pierwòszenie, co jesz barżi òbcãło
òksëwską
1926.– pòwsta parafijô w Gdini, co dali zbiédniło òksëwską
1939. ë 1945.– kòscół w Òksëwiu òstoł dosc tëli zniszczony
1955-56. – w òdbùdowónym kòscele òstałë zestôwione òrganë
1991-2001. – òdnowienié òksëwsczégò kòscoła
zaczątk
|