9 (30) / 2003

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• Grobë bëlnëch Kaszëbów - Jak je nalézc?
• Gardë ë wsë w domôcym jãzëkù
• Prawa nôrodnëch miészëznów - dzél 12.
• Center wialdżégò gardu
• Samòrządzëna a Europejskô Ùnijô

Jesz rôz ò òglowim spisënkù

• Kaszëbi w nôrodnëch spisënkach
• Nôrodnosc ë jãzëk:
Czasã piselë, czasã nié...

Nié le Kaszëbë:

• Hùculskô
• Haná = Hanackô
• Kaszëbi w òczach Finów sto lat temù

Kùltura:

• Mùzyka swiata: Kòl sąsadów
• 750 lat òksywsczi parafiji
• Ze Słowôrza Zëchtë
Center wialdżégò gardu

W Gdini w séwnikù latoségò rokù pòwstôł Òstrzódk Kaszëbskò-Pòmòrzczi Kulturë. Z robòtnikã ti nowi jinstitucëjë, Dorotą Héwelt, gôdô Fòrmellów Słôwk.

Chto ë czédë pierszi wpôdł na ùdbã ùtwòrzeniô w Gdini Òstrzódka Kaszëbsko-Pòmòrsczi Kulturë?
Ùdba òdemkniãcô w Gdini Regionalny Bibloteczi pòwsta przed trzema latama w Gdińsczim Parce Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniégò, a wzãło to sã stądka, że szkólni zaczãlë szëkac ksążków do ùczbë ò najé òbéńdze. Nowaczënk òswiatë nakôzôł wprowadzëc do programu ùczbë wiedzã regionalną, co kòl naju òznôczô kaszëbskò-pòmòrską. Taką pòtrzébnotã gdińsczi Kaszëbi òkôzalë Przédnikòwi Miasta, chteren sã na to rôd zgòdzôł. Ùdzelóny przez przédnika plac w piãtnôstim parce Miésczi Bibloteczi òd dôwna mô wiôldżi zbiér mòrsczich ksążków, témù téż miast Regionalny Bibloteczi pòwstôł Òstrzódk Kaszëbsko-Pòmòrsczi Kulturë.
Jaczé je òdniesenié dzysdniowégò przédnictwa miasta do kaszëbiznë ?
Jô mëslã, że w òstatnëch latach pòzdrzatk najégò miejsczégò przédnictwa na kaszëbiznã baro sã zmienił. Kaszëbi sami pòstarelë sã ò to, żebë jich achtnąc. Na Placu Kaszëbsczim stanął pòmnik Tónë Ôbrama, w wôżnëch môlach gardu są tôfle belnëch Kaszëbów (pierszégò wójtë ë pierszégò bùrméstra Gdinië). W wielu kòscołach òdprôwióné są msze swiãté w kaszëbsczim jãzëkù. W Miastowi Radzëznie je pôrã radzëcelów – Kaszëbów. To wszetkò je przëczëną żëczlëwòtë przédnictwa najégò gardu dlô kaszëbiznë.
Na jaczé ôrtë chceta rozkòscerzac kaszëbiznã ë kaszëbskò-pòmòrską kulturã w Gdini ?
Dëcht le òtemkły òstrzódk mô prowadzëc wszelejaczé dzejanié, co bë miało dopòmóc szkólnyma w ùczbie ò Kaszëbach ë kaszëbsczégò jãzëka. Bãdą w nim rôz w miesącu òdczëtë, seminaria, prelekcëje ë wëstôwczi. W òstrzódkù mòżna nalezc wiele ksążków ë cządników kaszëbsko-pòmòrzczich. Pò miesądzu jegò dzejaniô widzec je, że wiele lëdzy w najim miesce jinteresëje sã kaszëbizną.
Gdiniô je wiôldżim, mòżna rzec pò prôwdze europejsczim, gardã. Jak widzyta szanse kaszëbsczi kulturë w “biôtce” z òbkrążiwającą naju z wszëtczich stronów “amerykanizacëją” ë masową kulturą ?
Jo, Gdiniô je wiôldżim gardã ë bez dłudżi czas kaszëbizna nie bëła tu za baro dostrzegónô. Równak, jak na całych Kaszëbach, tak tëż ù naju widzec je wiôlgą òdrodã tégò jãzëka. Mómë nôdzejã, że ùtrzimie sã òna przez dłudżi czas. To, że bãdzemë sparłãczony z Éuropą nie mô temu nick na procem. Regióne, jak wiémë, są tam baro ùwôżóné. Wiele Kaszëbów mieszkô w krajach zôpadné Éuropë ë tam mô starã ò kaszëbsczé sprawë. Chcemë tedë miec nôdzejã, że ten wiôldżi swiat nie zniszczi najëch domôcëch zwëków, a najô kaszëbizna, jak snôżé kwiôtczi na łące, bądze kwitła na dalszé stalatë.

zaczątk