10 (31) / 2003

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• "Hej, Młodi z Kaszëbów rodã" !!!!
• Stanica w Brusach
• II kaszëbsczé diktando
• Òd kòła do autobùsa
• Kaszëbë za òcéanã
• Gard w Białogardze
• Czeszë ò Kaszëbach

Nié le Kaszëbë:

• Laplandëjô - jawô czë snienié

Kùltura:

• Kùtin czarzi
• Ksążka na Gòdë
• Ze Słowôrza Zëchtë
• Kaszëbsczé zwëczi ë wierzenia

Do smiéchù:

• Mùzealé przëtrôfczi

To ju 4 lata jak më jesmë z Wama !
OdrodaRówno 4 lata temù jeden ze starszich dzejarzów rzekł, że „terô to młodi nick nie robią, le piwò piją ë za zabawama są, niżódny deje ni mają, nick, czësto nick nie robią”. Górz wzył dwùch młodëch, jaczi rozsądzëlë, że dokôżą „tim stôrim”, że dejade rozmieją cos zrobic bëlnégò.[...]

Kùtin czarzi

Kutin - plataSkąd sã wzã ùdba, żebë spiewac kaszëbską pòézëją?
Pòézëjô je òsoblëwim tipã tekstu, ë je to baro cekôw, żebë jã sparłãczëc z mùzyką. Dôwô to bëlny efekt. Je to téż cekawé dlô słëchińców, bò to co donądka mòglë le czëtac, terô ùczëją w czësto nowi fòrmie.
Wasza mùzyka je wôrtnotą samą w se ë mëszlã, że w kòżdi piesnie je dosc tëli mùzyczny ùdbë, że bë bëło mòżno zrobic nié 10 le 30 piesniów… [...]

Plata Rëbôczczi Dãté Òrczestrë

W lëstopadnikù, na 30 roczëznã przëznaniô gardowëch prôw Jastarni, Stowôra Drëchów Jastarnie (Stowarzyszenie Przyjaciół Jastarni) wëda platã CD z tradicëjowima dokazama Rëbôczczi Dãté Òrczestrë. Jastarnickô òrkestra pòwsta jesz przed 1. swiatową wòjną i wiedno twòrzëlë ją prosti rëbôcë, chtërny na kùpionëch we Gduńskù trąbach, bãbnach i pùzonach gralë... bez nót! Z czasã doszło do tegò, że bez ti òrkestrë Jastarnicë nie wëòbrażëwalë so niżódny swòji wiãkszy ùroczëznë. Dzysô Rëbôckô Dãtô Òrkestra to 8 mùzikańtów. Na place je nagrónych 16 dokazów, m.jn. 7 marszów, 3 walce i dwie wiązanczi melodijów. Òkróm Jastarnie plata je do zamówieniô w Wëdôwiznie REGION (telefoniczno 058/629-59-47 abò jinternetowò: jerk@wydawnictworegion.pl) i kòsztô 28 zł.

je


W 25. roczëznã pòntifikatu Jana Pawła Drëdżégò

frankownicaPòdług ùdbë żôrgaczów pòcztowëch marków zrzeszonëch w Klubie Swiãtégò Gabriela, dzejającym przë Pòlsczim Filatelisticznim Związkù (rzeszą nôleżników żôrgającëch pòcztowé marczi ò religijny tematice), 16. rujana nr. w Pòwiatowim Starostwie w Pùckù wëchôdającé ùrzãdowé pismiona bëłë frankòwóné ekstra zrëchtowóną nôdkładką na frankaturã, z żëczbama dlô Papiéża z leżnoscë Jegò Pòntifikatu. Nôdkładka zrëchtowónô òsta w kaszëbsczim jãzëkù. Je to pierszô w Pòlsczi, a drëgô w Eùropie nôdkładka napisónô w jãzëkù nôrôdnëch miészosców.

Pioter Cyskòwsczi


Téatralnô biesada

W pòdbëtowsczi wsë Parchòwo òdbëła sã 10, jëbleùszowô téatralnô biesada. Na latosą jimprezã jak wiedno przëszło wiele zainteresówonëch słëchińców z Kaszëbów i z zagreńcë a téż artistów z rozmajitëch môlów swiata, midzë jinszima z Japonije. Biesada òdemkło karno Mòdrôczi, chùr Cassubia Cantat z Parchòwa ë cëgańsczé karno "Kałe bała" z Czôrny Górë (kréz Bukòwina). Òb czas 3 dniów mòżno bëło posłëchac celticczi ë słowiańsczi lëdowi mùzyczi, òbezdrzec téater ò rozmajiti temiznie, dze przédnym mòtiwã bëła problematika egzëstencëji bëcô lëdzczégò na zemi. Pòza mùzyką ë téatrã òdbëła sã seminarëjô na témã wielokulturòwoscë w téatrze ë warkowniô, w chtërny mòglë wzyc bëtnictwò zaczekawiony. Latosô biesada téatralnô jak te wczasniészé nigdë bë sã nie òdbëła czejbë nie deja ji jinicjatora Jarosława Szroedra, chtëren ju òd 10 lat mô starã ò to cobë dawac nama wiele niezabôczné doznania ë wspòminczi.

R. Sobisz


Promocëjô w Rëmi
Nie je dôwno, jak na rënkù ukôzôł sã òstatny dokôz, co mô pòmóc w rozszerziwanim ë ùczbie kaszëbsczégò jãzëka. Je to „Twój pierszi słowôrz”, chtërnégò autorama są Katarzëna Kwiatkòwskô ë Witołd Bòbrowsczi. Znòné są òni ju nama jakno twórcowie „Kaszëbsczégò Abecadła”. We wtórk, 21 rujana latoségò rokù przejachalë òni do Rëmi, dze w sedzbie Miésczégò Dodomù Kùlturë òdbëła sã promocejô „Twòjegò pierszégò słowôrza”. Gòsce, co przëszle, miele leżnosc pòsłëchac perznã ò tim, jak doszło do wëdanigò donëchczasnëch dokazów Bòbrowsczégò ë Kwiatkòwsczi. Katarzëna Kwiatkòwskô gôda midze jinszima ò zéńdzenim z Donaldã Tuskã, chteren prawie miôł ùdbã, żebë stwòrzëc kaszëbsczi elemeńtôrz, co doprowôdzało do pózniszégò wëdaniô „Kaszëbsczégò Abecadła”. Abecadło òdniosło zwënegã ë to zachãcëło jegò autorów żebë jic jesz sztëczk dali ë zrëchtowac tim razã słowôrz. Nie je to pierszi słowôrz w dzejach kaszëbsczi pismieniznë, je òn równak perznã jinszi jak kòżdi jiny, zwëczajny słowôrz. Chòdzy tuwò przede wszëtczim ò wiôldżé znaczenié, jaczé mają w nim céchùnczi. Słowôrz nen nie miôł bëc blós prostim spisenkã słowów a miôł téż òbrôzkama zachãcëc do czëtaniô.
Òb czas promocëji gòsce miele téż leżnosc lepi pòznac autorów ksążczi a òsoblewie, perznã mni wierã znóną òd W. Bòbrowsczégò, Katarzënã Kwiatkòwską. Rzekła òna, że kaszëbizna je cãżczim jãzëkã ë że nie znaje gò na tëli dobrze, żebë w nim gôdac, ale ju dosc teli rozmieje. Gôdka bëła téż perznã ò òglowi sytuacëji kaszëbiznë. Wedle W. Bòbrowsczégò, czej jãzëk nen chce przedérchac, muszi sã sztandarizowac (urównëwac). Pòdsztrëchnioné òstało na zéńdzenim téż to, że dzãka taczima dokôzama, jak elemeńtôrz, czë słowôrz, kaszëbizna corôz to barżi zmòcniwô swòje stanowiszcze jakno apartny jãzëk.

Fòrmellów Słôwk

zaczątk 


Na Pòmòrzim sã gôdô

Swiãtô Barbara patrónka żeglôrzów ë òd niespòdzójny smierce, rëbôcë òglôdëwają ò bògaté wzątczi ôs proszą ò pòmòc w razu zagrôżbë na mòrzu.

"Na Swiãtą Barbarã mróz,To na zëmã wóz"

"Na Swiãtą Barbarã miãtkò,szëkùj sanie chùtkò"