| Nieszmaka!
Czej przëchôdô mie na mësla jakôs téma, chòdzã z nią wiele
dniów, analëzëjącë jã, mëslącë jak jã widzą jinszi lëdze ò
jinszim pòzdrzatkù – chcemë rzec na przëmiôr pòliticznym.
Jô rozmiejã barnic wrodżich nôdbów – szëkaniégò jich spòdlégò.
Co rzeknã dzys – jô bë mógł nazwac kòntestacëją.
Jem przënãcony do mni abò barżi subtelnëch, ale wiedno bez
tczë ë òsobisti kùlturë słów tikającëch mie abò jinëch òsób,
co mają swój gwôsny pòzdrzatk – jinszi jak nen pòliticzno-pòprôwny.
Czasã doch jô téż móm dosc ùstãpòwaniégò lëdzóm, jaczi mie
òbrôżają. Taczé prawie ùczëcé dopadło mie na òstatny ùroczëznie,
sparłãczony z 4. roczëzną cządnika Òdroda, jaczi terô gòscynno
dôwô mie môl na czile mòjich słów. Na ùroczëzna òdbëła sã
tradicëjno w tawernie „Mestwin” we Gduńskù.
Różnice midzë tą roczëzną a pòprzédną bëło widzec ju przë
weńcym. Pòprzédnym razã bëło wiele gòsców, terô – le malińczé
karno. Jak wiedno cekôw bëłë „kùlisë”. Òkôzało sã, że na tak
niską frekwencëją wpłiw miôł żałosny bòjkòt! Nie tikającë
„starszëznë ZK-P”, zajãty pòlitiką dobijaniégò państwa, chcã
dotknąc czegòs jinszégò. Na ùroczëznie nie bëło wnetk młodzëznë,
jakô wiedno gòscëła na ni! Òkôzało sã, że jeden z młodëch
dzejarzów Pòmòranije, òswòjony ë zaanektowóny bez „górã” rzekł
pòmòrańcóm, że lepi bë bëło, jakbë nie szlë na ną rozegracëją.
Chcemë so to wëtołmaczëc pò lëdzkù. To tak jakbë chtos rzekł:
„Nie jidzta na roczëznã Mietka, bò jô gò nie lubiã”.
Dali rozegracëjô szła jak z klucza. Sprzedójny gòspòdôrz,
tj. przédny Òdrodë, kùrtuazyjno wszëtczich przëwitôł ë ùcéchnął.
Në ë jimprë bë nie bëło, żebë nié pòlemika, a tak pò prôwdze
mònolodżi w fòrmie dialogù, midzë mią a przedstôwcą Zôrządu
ZK-P do kòntaktów z Òdrodą.
Kònsekwentno w dëchù demòkracëje, jô ùczuł analogiją ò dwùch
stowôrach miemiecczi miészëznë jaczé dzejają w Pòlsce. Jedną
– prãżną, jãdrzną ë pòwôżóną ë tã drëgą – môłą, niedozdrzeniałą.
Temù, że są dwie – nigdë ni mògą sã dogôdac. Dlô niedomëslnëch
dodóm, że to bëła aluzëjô do ZK-P ë Òdrodë. Mòże niewiele
wiém ò sawùarwiwrze, ale do łba bë mi nie przëszło przińc
w gòscy ë na wstãpie rzec gòspòdarzóm, że są letczi w głowie.
Nié do kùńca jô téż rozmiôł, czë móm sã przëłączëc do ny wiôldżi,
pòprôwny pòliticzno armije, czë mòże wëjachac na emigracëją
do Pòlsczi. Żlë chòdzy ò mie – chãtno jô bë sã przëłącził,
ale mést mie nie lëdają, a prócz tegò jô bë sã lëchò czuł
westrzód lëdzy, co bùdëją swòje bëlné samòpòczëcé na rëjnach
38-milijonowégò nôrodu. A mést wszëtczi naszi „wiôldżi” są
zajãti ùprôwianim drëdżégò „góna” – tj. adminystracëją krajewą.
Czë to nie doprowôdzô jich do schizofrenije?
Bãdącë za baro zajãti degradacëją kraju, jakno kaszëbsczi
dzejarze mają czas le na pùsté dispùtë ë zabijanié tegò co
kaszëbsczé. Bò wszëtkò, co kaszëbsczé je zôgróżbą dlô pòlsczégò
kraju, jaczégò òni są òstoją.
Ta òstatnô mësla parłãczi sã z jinszima, nadczidniãtima sprawama,
na przëmiar z tim ùlëdónym bez ZK-P, to je ò jednoce Pòlsczi
Repùbliczi. To jô, rozżôlony ùpôdkã kòmùniznë, gôdóm ò demòkracëje,
ò krajach zrzeszonëch, Szwajcariji, Niemcach, Austriji, Szpaniji
ë jinszich. Ti wkół le ò Jugòsławiji.
Chcã skòmentowac nen problém, z ùżëcym pòzdrzatków ùczałëch,
tikającëch tak wiôldżi lëczbë deklaracëjów sląsczi nôrodnoscë,
pòkôzóny òb òglowi Spisënk. Pòzdrzatk béł taczi: Ni ma sląsczi
nôrodnoscë ë nigdë nie bëło. Tak wielné deklaracëje je to
ôrt protestu procëm zeżôrotnieniémù nôrodu przeprowôdzanémù
przez arogancczich ùrzãdników z Warszawë. Mëszlã, że to bëlny
dokôz za tim, że to nié jô ni mòji drëszë są zôgróżbą, leno
naszi ùpaństwòwiony „kòledze”- dzejarze.
Òsta mie pò roczëznie nieszmaka, że naszi kaszëbsczi òficjaliscë
mògą chòdzëc, dze le chcą. A jinszim zôbróniają przińc na
swòje jimprë, rozegracëje a w swòje rédżi wcygają pòłaszcziwców
ë mëtłëch. Zmiérzch kaszëbsczi rësznotë!?
Dariusz Król, Gduńsk
(D. Król, chòc je niezwëczajnym ë zasłużonim dzejôrzã kaszëbsczim,
pò kaszëbskù nie pisze. Lëst z pòlsczégò dolmacził P. Sz.)
Òdpòwiédz Redakcëje:
Tedë jesz przédnym redachtorã Òdrodë béł P. Szczëpta, a z
tegò co wiém (a dzejômë razã òd pôru lat) nie je òn sprzedójny.
A ò samim gebùrstagù òdrodë, diskùsëjë, gòscach (czë jich
brakù), etc. jakno jegò gòspòdarzóm nie wëpôdô nama zając
głosu.
przédny red. G.J. Schramke
zaczątk |
