 |
| Żeńba na pòsobné sztërdzescë lat |
„Pòmerania”, nôjdłëżi trëwającé
kaszëbsczé pismiono, ju jaż sztëdzescë lat! Czemù pòwsta? Dzãka
jaczim filaróm Pòmerania przedërcha nôcãżczé czasë?„Jawernota
czasu roczëznów ë pierszich lat Pòmerani je tak dalekô, że gwësno
cãżko do rozmieniô” gôdô Wòjcech Czedrowsczi w artiklu „Òna
nama sã ùdała”. Pismiono pòwsta w 1961. rokù w òdpòwiédzë na
rozsądzënk ò likwidacëje cządnika „Kaszëbë”. Kaszëbi są zwëczajnym
narodã, jaczi domôgôł sã rzeczë jawernëch. Doch kòżden człowiek
bë chcôł gadac w swòjim domôcym jãzëkù, czëtac „swòjé” pismiona,
chòdzëc do swòjégò kòscoła. „Wedle mie pismiono pòwsta w òdpòwiedzë
na pòtrzébã samoùczeniô ë w miarã pòjużnégò wëpòwiôdniô sã òkrãżô
Zrzeszeniô” gôdô dzysdniowi przédny redachtor, Artur Jabłońsczi.
Je téj rzeczą jawerną, że w nëch czasach, Kaszëbi, mającë mòżebnosc
wëdôwaniégò kaszëbsczégò pismiona, chcelë dac znac jinszim ò
swòjim jistnieniu, ò jistnienim Kaszëbsczi ë Kaszëbów. Dzãka
taczim, czãsto ë baro niebezpiecznym, dzejanióm Pòmerania szła
wprzódk.Ùwzãtosc kaszëbsczich dzejôrzów ë gazétników sprawia,
że pismiono pòkaza sã w fòrmie cządnika „Biuletyn Kaszubskiego
Zrzeszenia” (Bùletin Kaszëbsczégò Zrzeszeniégò), pózni jakò
„Biuletyn Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego” (Bùletin Kaszëbskò-Pòmòrsczégò
Zrzeszeniô), jaż na kùńc jakno „Pòmerania”.Jak je wiedzec kòżdé
pismiono przeżiwô pòdlëcenczi ë upôdczi. W 1964. ë 1982. rokù
„Pòmerania” przesta bëc wëdôwónô. W pierszim przëpôdkù na skùtk
„finansòwëch ë kadròwëch tôklów”, jak gôdô Artur Jabłońsczi,
w drëdżim – „z pòliticznëch prziczin ", òb czas wòjnòwégò
stónu. Nimo różnëch lëdzczich ë pòlitëcznëch procëmiznów „Pòmerania”
sã rozwija z corôz wikszą mòcą. W krãgù pismiona „cygnãło w
jeden môl kulturalné ë zdrëszënowé żëcé, téż aktiwnota kaszëbskò
pòmòrsczich òkrãżów”, jak gôdôł Lech Bądkòwsczi na szpaltach
wrocławsczi „Òdrë”.„Pòmerania” w wiôldżim dzélu wpłënãła na
rozwij lëteraturë, nôrodny mëslë, doprowôdzëła do pòwstaniô
wielu ksãżk ë rozkòscérzaniô kaszëbsczi ùdbë samòrządzënë.Chcemë
wdarzëc, że to lëdze twòrzëlë pismiono, że to dzãka jich angażowanim
òna przëdërcha nôcãżczi czasë. Filarama „Pòmeranie”, jak gôdô
Artur Jabłońsczi, bëlë: W. Czedrowsczi, K. Pùzdrowskô, Stanisłôw
Janke, Stanisłôw Pestka, Marijô Kòwalewskô. Nie òstalë tuwò
wëmienióny wszëtcë lëteracë, pùblicyscë, repòrtażiscë, ùczałi,
temù że przez pismiono przeszło kòl 100 òsób, a téż dzãka taczi
wielënie mądrëch głów „pismiono dobëło renomã”, gôdô W. Czedrowsczi,
nôdłużi redagùjący cządnik jaż òb 25 lat.Pò sztërdzestu latach
dzejaniô „Pomeranie”, 14. gromicznika, w zalë Rednicë Głównégò
Gardu Gduńska, Przédnik Gardu, Paweł Adamòwicz, nôdgrodzył nôbarżi
zasłużonëch redachtorów: W. Czedrowsczégò (przedny red. òb cząd
1965-90), K. Pùzdrowską (sekretérã redakcëji òd 1966. do dzysodnia),
Stanisława Janke (20 lat w redakcëje),Stanisława Pestkã (trzëcy
w historiji pismiona przédny redachtora). Przédnik Gardu wrãcziwôł
téż diplomë Prezesa K PZ prócz wëżi wëmienionëch dostelë je
téż dwaj pòsobny przédny redachtorzë: Cezari Obracht-Prondzyńsczi
ë Edmùnd Szczesôk.
Dzysdniowi przédny redachtora, Artur Jabłońsczi, na pëtanié
co dali, rzekł „Pismiono mùszi nalézc sã midzë dotowónyma titlama,
dotowónyma przez Minysterstwò Kùlturë, na spòdlim ùbrzeszków
państwa wedle etnicznëch ë nôrodnëch miszëznów. Równak wiedno
mdã miôł dbã ò to, żebë pismiono bëło jawernym przezérnikã wszëtczégò
co dzeje sã na Kaszëbach”
.A. Bradtke
zaczątk
|
|
| 
Mòżesz nas wspòmòc w wëdôwanim abò kòlpòrtażu?
|
|
|
