Ùroczëzna naczãła sã - zgòdno z ùdbą - reno, czéj òdbéł sã pòchód ze Skweru Kòscuszczi do kòscoła NMP we Gdini na Swiãtojansczi ùlicë. Wiodro bëło lëché, pôdôł deszcz, wiôł wiater. Niewiele bëło bëlnëch Kaszëbów, co pòszlë w taczé wiodro na mszą do kòscoła NMP.

Dzywné bëło le, ze na mszë na zjezdze kaszëbsczim bëło tak môło elementów kaszëbsczich. Mszô z pòlską lëturgëją słowa... kôzanié, co je miôł ks. Perszón, ò tim jak mòckò Kaszëbë są sparłãczoné z Pòlską, a doch môło że Kaszëbë przede wszëtczim są sparłãczoné z jich mieszkańcama - z Kaszëbama. Gôdanié że ni ma wôrt przëcëskac apartnoscë Kaszub, bò terô feluje miec dbã ò cali pòlsczi krôj. To je zjôzd zdrëszënë kaszëbsczi czë jaczi!?

Pò mszë wszëtce sfòrmòwalë drëdżi pòchód. Bëlë w nym jeżlë chòdzy ò òglowòpòlsczé władze midzë jinszima senatorë Donald Tusk, Kazimierz Kleina, marszôłk Sejmù Maciej Płażyński; ë z najëch òbéńdowëch władzów midze jinszima: marszôłk wòjewòdztwa Kazimierz Klawiter, Brunon Synak. Béł téż ksądz arcybiskùp gduńsczi Tadeusz Gòcłowsczi - człowiek wiele zasłëżony dlô Kaszub i Pòmòrzô, chteren latos dostôł Nôdgrodã Stolëma.

Pòchód rësził w stronã Placu Kaszëbsczégò. Pòwiewałë fanë, lëdze szlë z redosnyma gãbama, chòc wiodro bëło niebëłné. Na Placu ju z dôleka bëło widzec stolëmną pòstac Abrahama, kąsk schilonégò, w mùcë w jaczi gò znómë z òdjimków ë céchùnków. Wkół pamiãtnika stanãło kòl pół tësąca lëdztwa. Naczãłë sã przemówienia. Dzywné bëło le, ze na mszë na zjezdze kaszëbsczim bëło tak môło elementów kaszëbsczich. Mszô z pòlską lëturgëją słowa... kôzanié, co je miôł ks. Perszón, ò tim jak mòckò Kaszëbë są sparłãczoné z Pòlską, a doch môło że Kaszëbë przede wszëtczim są sparłãczoné z jich mieszkańcama - z Kaszëbama. Gôdanié że ni ma wôrt przëcëskac apartnoscë Kaszub, bò terô feluje miec dbã ò cali pòlsczi krôj. To je zjôzd zdrëszënë kaszëbsczi czë jaczi!?

Pò mszë wszëtce sfòrmòwalë drëdżi pòchód. Bëlë w nym jeżlë chòdzy ò òglowòpòlsczé władze midzë jinszima senatorë Donald Tusk, Kazimierz Kleina, marszôłk Sejmù Maciej Płażyński; ë z najëch òbéńdowëch władzów midze jinszima: marszôłk wòjewòdztwa Kazimierz Klawiter, Brunon Synak. Béł téż ksądz arcybiskùp gduńsczi Tadeusz Gòcłowsczi - człowiek wiele zasłëżony dlô Kaszub i Pòmòrzô, chteren latos dostôł Nôdgrodã Stolëma.

Pòchód rësził w stronã Placu Kaszëbsczégò. Pòwiewałë fanë, lëdze szlë z redosnyma gãbama, chòc wiodro bëło niebëłné. Na Placu ju z dôleka bëło widzec stolëmną pòstac Abrahama, kąsk schilonégò, w mùcë w jaczi gò znómë z òdjimków ë céchùnków. Wkół pamiãtnika stanãło kòl pół tësąca lëdztwa. Naczãłë sã przemówienia.

Gôdelë, że Abraham dzejôł za pòlaszëznã Kaszub. Lëdze, czë wë czëjeta cëż wa gôdôta?! 30 lat temù gwësno wa mùsza tak gadac, że Abraham dzejôł dlô pòlaszëznë, ale terô - odecknijta sã - żëjemë w wòlnym kraju ë mòżemë rzeknąc prôwdã: Abraham dzejôł dlô kaszëbiznë! A to nie to samò - móm nôdzejã że wa - przédnicë rësznotë kaszëbsczi to wiéta!

Dzejôł gwësno dlô Pòlsczi, ale doch nié dlô spòlaszeniô Kaszëbów! Dlô Pòlsczi demòkraticzny, co w ni bë béł plac dlô wszëtczëch. Zanôleżało mù żebe Kaszëbë bëłë w wòlny Pòlsce. Rzesził z tim wiôlgą nôdzejã (ë nie blós òn). Jak ne nôdzeje òstalë pògrzebióné – doch wszëtcë wiémë. Pò òdkrëcym pamiãtnika mia bëc rozegracëjô: wëstãpë karnów fòlkloristicznëch: spiéwë, tuńce, kònkùrsë ëtj. Miałë sã òne òdbëc kòl Téatru Mùzycznégò we Gdini - niedôlek Placu Kaszëbsczégò. Bòdôj, niewiele lëdzy hénë przëszło. Czemù? Mòże temù, że bëło pò prôwdze lëché wiodro - béł dôżny wiater ë kąsk pôdôł deszcz.

W kòżdim razu na binie wëstąpiło wiele bëlnëch karnów fòlkloristicznëch ë szkòda że ti chterny bëlë pòd pamiãtnikã Abrahama, nie przeszlë pòsłëchac. Bëłë krómë z ùtwórstwã lëdowim ë artisticznym ë ksążkama kaszëbsczima. Jich włôscëcele narzekalë dejade,że blós pôrãdzesąt òsób przëszło òbezdrzec ne wôrë, a le pôrã co kùpiło.

Mòże to béł znôk, że Zjôzd Zdrëszënë Kaszëbsczi bez Banë Jednotë to nie je niżóden zjôzd zdrëszënë? Na szczescé ju pò dwùch tidzeniach Bana Jednotë sã òdbëła, ë téj wiodro bëło bëlné.

Z te wszëtczégò je doch jeden plus: Antoni Abraham mô swój pamiãtnik we Gdini, ò chterny jesz niedôwno nipòcy gôdelë, że to nie je kaszëbsczi gard. Terô wszëtcë widzą, że doch je. Ë za to dzãka òrganizatoróm.

Paweł Kąsk

zaczątk