 |
| Krótkô òpòwiesc ò… - Roman Drzeżdżon |
To bëlo te, czedë bëlo. W czasu ë môlu dôwno zadżinionym.
Zabëtim przez pamiãc lëdzką. Òstalë blós môli òkruchë prôwdë,
skrëté w stôrëch gôdkach, przekôzëwónëch z lëpów starków w ùszë
mlodëch. Òkruchë, chtërne są w nas ë chtërné czasã dôwają nama
wiédzã ò rzeczach minionëch.
W jedny môli wsë żëlë so lëdzë. Żëlë spòkójno, szczestlëwie.
Niżódnégò jiwrë nie mielë. Nicht nikòmù nie wadzël, nié zwiérz
czlowiekòwi, nié czlowiek zwiérzãcu. Nie bëlo midzë nima niżódnégò
strachë. Jestkù bëlo bòkadosc. Syglo jic w las, ë nazbierac
so wszelëjaczégò brzadë. Krowë dôwelë mlékò, chtërne móżna bëlo
pic prosto z cëca. Wszãdze panowala zgòda ë milota. Lëdze nie
bëlë ani mądri ani téż glëpasë. Żëlë w zgòdze z nôtërą ë nick
wicy nie bëlo jima nót.
Niejedny lëdze gôdają, że nen môl zwôl sã rajã. Mòże jo, le
jô mëszlã, ze nawetka terô, w czasach cywilizacëji smrodë ë
dimù, jistnieją jesz na swiece taczé malinczé raje. Je jich
corôz mni, bò lëdze w ti swòji kùlturze maszinów, prądë a kòmpùtrów,
nié mògą dozdrzec jich snôżotë. Nié mògą zlëdac, ze chtosz je
szczestlëwi bez maszinczi do gòleniô, aùtóła a jinszëch rzeczi.
Lëdze mùszą zarô te raje robic lepszima, co jak widzec nie za
baro jima wëchôdë. Jô so tak mëszlã, że to nie je blós wina
czlowieka, że je taczi glëpasy, bë niszczëc. Mùszalo sã czedësz
stac cosz taczégò co zmienilo rajsczé żëcy. Chtosz mùszôl jima
co zadac.
Jednégò dnia dwòje zakòchónëch mùlków wëbralo sã szpacérą w
las. Do jich ùszów dochòdzëlë spiéwë ptôchów. Kwiôtczi wësylelë
w lëft zapachë wiosnë dlô zakòchónëch. Szlë corôz dali w las,
tak dalek, ze jesz nicht przed nima tak dludżi drodżi nie zrobiél,
jaż doszlë na snôżą ląkã. Ju knôp, trzimający w remionach dzéwczã,
miôl wërzeknąc ji te dwa milosné slowa bùdzącë żëcy, jaż nôgle
pòjawil sã przed nima Nieznóny.
Nieznóny nie wezdrzôl na czlowieka bò miôl pòstacëjã zwiérzãca.
Nie bél téz gwësno zwiérzãca, bò òdezwôl sã lëdzczim glosã:
- Cëż wa tu chceta na mòji lące. Nié môta dosc placë w swòji
wsë. Biéjta le chùtkò nazôd.
Në to knôp òdrzekl:
- Më pùdzemë, le rzecze nóm, chtëż të jes, bò jô jesz nie widzôl
taczégò stwòrzeniô jak të. Jak sã zwiesz?
- Lepi żebë wa lëdze mie nie znelë, dlôte nëkôjta stąd jak nôrëchli.
Knôp rzekl:
- Jo, më pùdzemë, le wrócymë z jinëma, ë cã zlapimë, bò ni mòże
tak bëc, żebë më lëdze nie znelë wszëtczich stwòrzeniów.
Wzyl swòje dzéwczã za rãkã ë wnetk biegnąc wrócëlë chùtiszkò
do wsë òpòwiedzec ò Nieznónym.
We wsë òdbëlo sã zebranié. Lëdze jeden przez drëdzégò gôdelë,
że to nie mòże tak bëc, bë w lese żël so jaczisz zwiérz, chtërnégò
nicht nie znaje. Jak sã lëdze pitelë knôpa ë jegò dzéwcza jak
wëzdrzi nen Nieznóny, te òni ni mòglë nawetka jegò òpisac, bò
jegò òbrôz zdżinal jima z pamiãce. Wiedzelë blós ze je. To doch
mùszelë bëc jaczisz czarë. W kùncu lëdze ùchwôlëlë, ze pùdą
w las ë ùchwôcą Nieznónégò. Niech rzecze jak sã zwie a dadzą
mù pòkù.
Taka to czekawòsc zapanowala we wsë, że nie bëlo czlowieka,
chtërny bë nie wëbrôl sã w las chwatac tegò dzëwnégò zwiérzãca.
Tak szlë wszëtcë na nen môl, w chtërnym gò mlodi ùzdrzelë. Jak
doszlë te òbstawilë wkól ląka ë zdalë. Jaż nôgle Nieznóny sã
pòkôzôl. Lëdze rzucëlë sã, bez żódnégò strachë, na niegò. Wòlalë
blós do se:
- Lapac gò, lapac! Mùszimë wiedzec jak sã zwie!
To wara dosc dlugò, le kùncu gò dostelë. Wsadzëlë w miech ë
zanioslë do wsë. Tam pòstawilë gò przed calim zgromadzenim ë
zaczãlë przeslëchanié. Nôstôrszi spitôl sã:
- Rzecze nama, bez żódnégò lgarstwa, chtëż të jes? Skadkaż przëszedl
ë jaczé je twòje miono?
Nieznóny nie chcôl gadac, le jakôsz Wiôlgô Mòc kôzala mù wërzknac
taczé slowa:
- Jak wa chceta to jô wama pòwiém. Le mùszita wiedzec, ze jak
ùczejeta mòji miono skùnczi sã waji szczestlëwé zëcé. Na zemi
zapanëje jiwër, górz ë wòjnë. Badzeta chcelë bëc lepszima, le
to wama badze grãdo szlo, ë miną dludzé wieczi smùtkù jak wa
wrócyta do ti snôzi wsë. Tak téż lepi pùszczeta mie wòlno a
bądze dali jak je.
- Gadôj! - zawrzeszczelë lëdze - Më mùszimë wiedzec. Gadôj!
- Jak wa chceta. Mòje miono je Smãtk. Jem je dëchã smùtkù, jiwrë
ë gòrzu. Przëszedl jem z Wiôldzégò Swiata, krainë gdze są wòjnë
w miono wòlnoscë ë szczescô. Wòjnë ò chleba ë zemiã. Terô smùtk
bądze z wama jaż tu wrócyta. - To rzekl ë zdżinąl.
Òd tegò czasë lëdze bëlë ju jinny. Chòc òstala redota z zëcégò
ë milota to lëdze zaczelë na se wadzëc, gòrzec sã ë jiszczëc.
W kùncu rozeszlë sã pò swiece próbùjąc zakladac swòje wsë szczestlëwé,
jaż czas pòdzelël jich gôdkã na baro wiele jãzëków. Slunce ë
wiater dalë jima wiele farwów skórë. A wiara lëdzkô dala zaczątk
wszeljaczim wierzenióm, chtërny chòc baro różné, mają jednakò
w se nôdzejã pòwrotë do negò môlu szczestlëwégò, zwónégò rajã.
To wszëtkò, tak mëszlã, sprawila lëdzkô czekawosc miona jednégò
stwòrzeniô, chtërné chcalo òstac nie òdkrëté.
Le mëszlã jesz, ze tak to mùszi ju bëc na tim swiece, bò na
Wiôlgô Mòc, chtërnô kôzala Smãtkòwi gadac, chce żebë tak bëlo.
A docz mô tak bëc to nama nie darwô tegò wiedzec… Chcemë blós
wierzëc, że wrócymë czedësz do naji wsë szczestlëwi.
zaczątk
|
|
|
