1 (22) / 2003

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• Pòlskô w EÙ,Kaszëbë w EÙ
• Dlaczego Liga Polskich Rodzin i mniejszość niemiecka w Polsce boją się Kaszubów i Ślązaków?

Kòmentarze:

• Në, téj je ju ùdba!

Nié le Kaszëbë:

• Znaczenié médiów w rozwiju mòwë

Kùltura:

• Kòlãdë w wejrowsczi Mùzeji
• Kaszëbsczé zwëczi ë wierzenia
• Ze Słowôrza Zëchtë

Lëteratura:

• A. M. Bartkòwskô - wiérztë

Drama:

• D. Matyjasik - Co sã dzeje w Betlejemie ?

Kòlãdë w wejrowsczi Mùzeji
Nimo tegò, że Gòdë przënômni teòreticzno to triumf dëcha i nôdzeji nad szarą ùcemiãgą i codniową rutiną to jednak, żebë bez dwa dnie delektowac sã tim dëchòwim rozjarchòlenim, piérwi je nót wëtrzëmac czile tidzeniów pòd psychicznym cëskã, jaczi wënëkô naji z cepłégò dodomù i kôrze westrzód gromadë jinszich òsobów z widzawną w òczach letką òszôlałoscą i ùmãczenim zgromadzëc i bezpieczno halac dodóm dobra dëcht czësto materialné.
I pò prôwdze je nót wiele samòzaprzeniô i wòlë, żëbë procëm panownémù tim czasã rokù modelowi przëtrzimëwaniô czasu z krómòwim kòszikã abò szczotką w rãce, pòmëslëc chòcbë le òb sztót, że kól nas mòże sã dzejac cos taczégò, że niespòdzajno madżijô negò gòdowégò czasu mòże naji òbjimnąc jesz przed „gòdzëną zéro”. Zós prôwdzëwą niespodzéwnotą mòże bëc to, ze lëdzy, jaczi tak mëszlą je nadspòdzajno wiele, mòże jesz nie tak wiele, żebë w wiôldzich supermarktach w òkòlim trzëgardczi òkrãżnicë bëło widzec przerzôdzenié przë kasach, ale chto wié, mòże za czile latów, czej w wejrowsczi Mùzeji wieczór kaszëbsczich kòlãdów mdze dali òrganizowóny, to mòże dozdrzimë w òkòlim Pałacu Przebeńdowsczich wicy autów jak dzysodnia na parkplacach przédswiãtowégò Auchana abò inszégò Géanta.
Gwësno nie je ze mie biwałi lubòtnik mùzyczi i rzôdkò spiéwóm przë lëdzach, bò wiém, że to mòże bëc dlô nich nielubné przëżëcé, ale tim razã snôżota i atmòsfera kòlãdów zjiscenëch przez prôwdzewëch mëstrów spiéwaniégò m.jn. prof. Aleksandrã Kucharską Szefler i Tomka Fôpke, sprôwia, że jô zabôcził ò wszëtczim i nadspòdzéwno smiało nócył rozdóné pùblice słowa kòlãdë Antóna Peplińsczégò Jezëskù, Jezëskù ceszimë sã, Kaszëbi Jezëskù, kòchają Ce.
Żebë krótkò rzec, bëło jistamańtno lubno, òkróm żëwi mùzyczi bëło mòżno téż sã wiele doznac ò bòkadnoscë, historiji i znankach kaszëbsczich kòlãdów. Jinformacëje wastnë Witosławë Frankòwsczi, pòdóné piãknym, fùl cepła jãzëkã ùdostôwałë, że mòje przedswiãtowé, ùmãczoné ùszë mògłë ùczëc cos wicy jak le pòpiscziwanié czëtników krómòwëch kasów abò zwãk zôchãcbów, jaczé pò dwùch tësąclatach òbchôdają sã z narodzenim Zbôwcë jak z dobrą leżnoscą do zwikszeniô przedôwkù. A to co bëło czëc w piãkno òdnowionëch zalach wejrowsczi Mùzeji, sprôwiało, że jô sã czuł jak ùwôżny na snôżotã hùmanista.
Pò prôwdze jô sã pòczuł humanistą le na ùniwersalny, abò jinaczi midzënôrodny ôrt. Bez chwilka jô so pòmëslôł jaczé wieldżé to bë mògło bëc przeżëcé czéj bë narracëjô bëła prowadzónô czësto pò kaszëbskù. Na lëpach gòspòdôrzów końcertu rodnô mòwa zjôwia sã w òbsëżnëch, ale le wëjimkach abò dodôwkòwëch òbjasnieniach. Bëło czëc wërazną sympatiją do naji rodny mòwë, równak lãk, a mòże i przëwëk zepchnął ją do rolë wôżnégò, ale leno przëstrojeniô. Ale nimò wszëtkò jesz dzysô w ùszach mnie zwãczi sztrofka kòlãdë wespół spiéwóny na zakuńczenié kòncertu, jakô tak piãkno òddôwô nają swójską kaszëbską dobrotã:

Z dzurawi stajenczi,
Të wiôldżi Bòże,
Przińdzë lepi mieszkac
Nad naszé mòrze…

zaczątk 


Na Jinternece nigdë ni môsz
wszëtczégò…

żebë miec wiedno całą Òdrodã, wiedno na czas – òbacz tuwò
Mòżesz nas wspòmòc w wëdôwanim abò kòlpòrtażu?Napiszë do naju!