Òdroda 2005 nr 5(39)

Obklodka nr 5(39)

Tekstë ònlajn:

Jak to wszelejaczé nowòscë czënią lëdzy głëpszima

Fòrmellów Słôwk

Rómk ë Wójtk bëlë lëdzama, jak to sã gôdô, stôri datë ë na wszëtkò, co dzeje sã wkół mielë swój apartny pòzdrzatk. Lubilë téż sadnąc so czasã w ògrodze kòl Rómkòwi chëczë ë pògôdac so përznã ò stôrëch ë nowëch czasach. Prawie w jeden zélnikòwi pòniedzôłk Wójtk ùdbôł so jic do Rómka. Tak téż zrobił a temù, że wiodro bëło fejn, wzãlë so pò piwkù ë sadlë, jak wiedno, na łôwce kòle scanë Rómkòwi chëczë. Na zôczątkù ceszëlë sã słuńcowim cepłã ë nick nie gôdelë. Kùreszce Rómk rzekł:

- Nie przëchôdô cë czasã do głowë, że dzysdniowé lëdzëska robią sã corôz to głëpszi?

- Co të pleszczesz? - òdrzekł Wójtk - Jes të w rozëm zaszłi? Czemù tak mëslisz?

- Bò, widzysz të, jak më bëlë młodi, to nie mielë mòże tëch wszelejaczich maszinów ë kòmpùtrów ale przënômni rechòwac w głowie rozmielë. A terô, dze zdrzisz, tam wszãdze lëdze miast łepama, jaczimas dzywnyma maszinkama rechùją.

- Aaa, ò to cë chòdzy. Ale to doch nie je nick lëchégò. A òkróm tegò sparłãczoné je to z wiôldżim pòkrokã ùczbë - rzekł Wójtk.

- A co të mie tu pleszczesz ò pòkrokù ùczbë! - rzekł z gòrzã Rómk - Dlô mie je to leno pòkrok zgnilstwa, a të doch wiész, że jô tak cos nigdë nie lëdôł! Dzysdniowé lëdze nawetka rechòwac ju zabôczëlë! Jedno, co rozmieją, to jaczés gùzë nacëskac a maszinka sama wszëtkò za nëch zrobi. To doch je czësto bùten szëkù! Za jaczis czas nawetka pisac bëlno zabôczą, bò nawetka jãzëkòwé felë kòmpùtrë bãdą za nëch sprôwdzałë! - wòłô z gòrzã Rómk.

- A wiész të co - rzekł òstróżno Wójtk - Jô móm dzes czëté, że tak cos je ju terô mòżlëwé…

- Do biésa! - wrzasnął Rómk. Ju chcôł szkalowac dali, ale w tim samim sztóce slëna wleca mu w gôrdzel ë zaczął òn głosno kaszlac. Pò sztërkù Wójtk rzekł do Rómka:

- Mùsysz równak przëznac, że ti, co wëmëslëlë te wszëtczé maszinë, nie bëlë głëpima lëdzama. To doch nie je letkò tak cos stwòrzëc.

Rómk so perznã pòmësłôł ë rzekł pò chwilë:

- Prôwda, mòże ti, co stwòrzëlë to wszëtkò, bëlë mądrima lëdzama ë chcelë dobrze, ale co z tegò wëszło, to wszãdze wkół widzymë. Lëdzëska ju zabôcziwają jak sã bëlno mësli ë dërch le klepią w ne gùzyczi ë zajimają sã blós jaczimas "czatama" ë jinszima głëpòtama. A cëż to je nen "czat" to wierã sóm czôrt leno wié.

Wójtk nick nie rzekł, bò widzôł, że Rómk tak a tak pòzdrzatkù nie zmieni ë pòmëslôł so: "Tak pò prôwdze to perznã prôwdë òn mô. Le blós perznã. Ò mie téż gôdają, że jem stôromódny, ale wiém równak, że pòkrokù sã nie zatrzimie ë, czë to sã nama widzy, czë nié, swiat nie je ju ten sóm co czedës. Zdôwô mie sã, że Rómk ni mòże sã z tim pògòdzëc."

Chłopi dokùńczëlë piwka ë przënioslë so ju nôslédné bùdle. Czej ju je òtemklë, òdezwôł sã Wójtk:

- Ale to mùsysz przëznac, że dzãka maszinom lëdze mają terô ju wicy wòlnégò czasu dlô se. To, co rëchli robic mùsza zacht grëpa lëdzy, terô zrobi maszina.

- Co të pleszczesz Wójtk?! - wòłô zdzëwióny Rómk - Abò të téż głëpiejesz, abò czëtôsz za wiele nëch głupëch gazétów. Kò doch prawie terô lëdze mają mni czasu jak rëchli. Przëbôcze so, jak to przóde sã robiło. Rãczno wszëtkò bëło robioné ale wiedno nalôzł sã czas dlô dzôtków, familëjë ë drëchów. To na mùzykã sã szło, to zôs do robòtë ë na wszëtkò béł czas. A terô? Prawie przed trzema tidzeniama wëbrôł jem sã do sëna ë jegò familjë do wiôldżégò miasta… Żebë të widzôł nã rozprzëgã! Dërch to lôtô, sprôwiô wiele sprawów narôz. Nawetka na żërcé czasu temù felô, a czej ju przińdze dodóm, tej nawetka nie pògôdô, le zdrzi w nen zdrzélnik jak w jaczégò złotégò bóżka. Jak jô to widzôł, to ju pò trzech dniach miôł dosc ë wrócëł nazôd. Ë rzecze mie terô cëż dobrégò mòże z tegò wszëtczégò wińc?!

Czej Rómk skùńczëł gôdac, Wójtk zameslôł sã perznã, pòcziwôł głową ë rzekł pò chwilë:

- Wiesz të co, jak sã nad tim wszëtczim tak richtich pòmësli, tej to pò prôwdze je bùten szëkù.

- Në, tej chcemë le so wëpic – òdrzekł na to Rómk.

zôczątk