Dušan-Vladislav Paždjerski

Kaszëbskô wëdôwizna Czëc z Gduńska wëda pierszi słowôrz kaszëbsczégò jãzëka, w chtërnym wszëtczé zéwiszcza są òpisywóné przë pòmòcë kaszëbsczich òdpòwiedników.

Autór ambitno dodôł słowôrzowi pòdtitël „normatiwny” co mô òznaczac (jesmë taczi dbë, bò felëje wstãpù), że słowôrz mô bëc pòdstawòwim zdrzódłã pòprawnëch kaszëbsczich słowów w różnëch sytuacjach (robienié jinszëch słowôrzów, pisanié artiklów, dobór słownictwa a radiowëch audicjach, naùczanié kaszëbsczégò a szkòłach…), co je wiôldżim pòkrokã w donëchczasny kaszëbsczi leksykògrafii. Òkróm tegò, słowôrz zawiérô czile jinszëch pòtrzébnëch jinfòrmacëjów. Autór pòdôwô wielné przëtrôfczi ùżëcô słowów, załączając w przëtrôfkach całé zdania (nie pòdôwając jednakò zdrzódłów: „doswiadczac || doswiôdczëwac, np. Pón Bóg nas cãżkò doswiôdczô || doswiadcziwô. Òni gò doswiôdczelë || -czalë || doswiadcziwelë || -walë.”). Słowôrz je znaczącym zdrzódłã kaszëbsczich synonimów. Autór òpisëjąc pòszczególné słowa òdôwô jegò znaczenié wëjasniając słowò jinszima („doswiadczëc - zaznac, doznac, przeżëc”). Autór czãsto, chòc nie wiedno, pòdôwô z jaczégò zdrzódła pòchôdô dóné słowò, òznôczając no skrótama (np. „dostrzéc SY - pòstrzéc, ùzdrzec”, SY – Sychta, RA – Ramułt, EG – jeżlë jidze ò wprowadzenié słowa do słowôrza bez samégò autóra). Autór zaznôczô téż jeżlë słowò je pòżiczką z pòlsczégò(skrócënk „pòlasz.”) abò nieniecczégò jãzëka („niemcz.”), nie pòdôwając jinfòrmacji jeżlë jidze ò jinszé jãzëczi. Zaznaczoné są téż akcentë òsoblëwé dlô dónégò słowa („drészëmel [akc. dré-]”). Pòdôwô téż próbczi etimòlogje pòjedińczëch wërazów („drëft SY, EG - droga pólnô abò lasowô, np. tegò drëftu, tim drëftã || -tem, pò tim drëfce [Etimol. niemcz.: droga, jaką je nëkóné bëdło - EG]”. Zaznôczô téż pòprawnosc/niepòprawnosc pòszczególnëch wërazów („drëdżi [nié: drudżi]”) ë òkreszlô żëcé słowa w pòszczególnëch jãzëkòwëch teritoriach („drëja (nrd.)”) ëtd.

Nowi słowôrz je prôwdzëwą kòpalnią jinfòrmacji, chòc nie są òne wiedno wëłożoné systematiczno. Żëczã autórowi, żebë sã jegò ambicja ò stwòrzenim kaszëbsczégò „normatiwnégò” słowôrza, a przede wszëstczim przëdatnégò ë kòmpetentnégò, zrealizowa sã w fùlnym tegò słowa znaczenim.

Dzél słowôrza mòże nalezc w: http://www.rastko.net/rastko-ka/content/view/234/1/.

Eugeniusz Gòłąbk
Kaszëbsczi słowôrz normatiwny
Oficyna Czec, tel. 058/343-51-80

é-mejl: czec@NO_SPAM_wp.pl

zôczątk