Ùrodzył sã 8. gromicznika 1926 rokù. Béł nôstôrszim dzeckã
doma, òd môłégò zajimôł sã swòjima bracama ë sostrama, téż
prowadzenim dodomù ë robòtą w pòlu. Òjc prôcowôł w ceglarni,
nënka robia za grótkã, nick to dzywnégò bò mielë wszëtczégò
2 hektarë. Jakò môłi knôp miôł wiedno czas na czëtanié - ë
to ju mù òstało do kùńca. Jegò na legòtka przëczëniła sã do
tegò że gmina gò wësëła do gëmnazëjum. Ë tedë przëszła wòjna.
Prôcowôł w pile, pùzni béł we wòjskòwëch baònach robòtniczëch.
Ne przeżëca dałë mù deja do napisaniô pòwiesce Dzierzby w
głogach, chternô òpòwiôdô ò lose taczëch jak òn młodëch lëdzy,
chterni trafielë do miemiecczégò wòjska. Jegò szlach szedł
przez Miemcë, Òlandią, Belgëją, Francëją, Jitaliją. Òb wòjna
pisôł, rzecz jasnô, le robił to na chùtkòscë, ë pùzni dopiérkù
to mógł ùpòrządkòwac. Stało sã to pò wòjnie.
Ùcził sã tedë w Liceum Szkólnëch we Wejrowie, a pò skùńczenim
prôcowôł „ù se” we Starzënie. Òb dwa lata stwòrził hénë stuòsobòwi
chùr ë karno téatralné. Wnetka òstôł direchtorã szkòłë we
Gnieżdżewie.
Jegò lëtracczi debiut nastąpił w nëch lôtach, czede spòtkôł
sã z lëtratama z gdunsczégò Kòła Młodëch.
Zadebiutowôł jakò pòéta w 1952 rokù w gazéce Dziennik Bałtycki,
w jëgò dodôwkù Rejsy.
Pisôł wiérztë, pòwiôstczi, në i jak wielu jinszëch pisarzów
kaszëbsczëch, rzecz jasnô, felietonë. Drëkòwôł ji w cządnikach
Rybak Morski, Dziennik Bałtycki ë Kaszëbë. Pisôł ji prostim
jãzëkã, a przë nëch naczął sã pòdpisëwac swòjim nôbarżi znónim
pseudonimã: Staszków Jan (pùzni ùżiwôł téż pseudonimów Maciej
Wanoga, Wroszów Staszk), ë pòd tim pseudonimã wëdôł jé we
ksążce Naszé stronë razã ze Piãtowim Tóną (Léònã Ropplã).
Béł to 1955 rok. Pùzni béł drëkòwóni jegò zbiér pòlsczéch
tekstów òpisëwającëch żëcé wsë nordowi przed pierszą wòjną
zatitułowóni Purtkowe stegny (1956). Kòntinuacëją swiata z
Pùrtkòwëch Stegnów òpisowùjącą czasë midzëwòjnowé i cząd drëdzi
wòjnë, je jinszi dokôz: Hanesk, chtëren ùkôzôł so w 1957 rokù.
Jesz pôrã dokazów doticzëło wòjnë, bëłë to Szumiące wrzosy,
Dzierzby w głogach ë Cisza (1970) wszëtcze napisóné pò pòlskù
(1967).
Napisôł kòmediją Choróbsko (1968) pisôł téż wiérztczi dlô
dzeców np. Moja kotka - mój kot. Jakò pòéta dlô „stôrëch”
wëdôł mni niż pòwiesców: bëłë to Stojedna chwilka (1961),
Kamiszczi (1983) ë Krzyk ptaków (2001).
Òkóm lëtraturë zajimôł sã téż gazétnictwã ë napisôł tekstë
do piérszégò filmù fabùlarnégò pò kaszëbskù, to je do Kaszëbë
(1971), wëreżireowónégò przez R. Bera. Tam téż zagrôł przédną
rolą, szëpra Gòjczi.
Za swòje ùtwórstwò dostôł w 1957r Nôdgrodã Gardu Gdunska,
w 1965 Nôdgrodã Stolema, przëznôwóną przez Karno Sztudérów
„Pòmòranijô”.
Òstané lôta żëcô sztërkòwôł we Nowi Karczmie kòl Kòscerzënë
ë w sami Kòscerzënie, tam téż ùmôrł. Remùsowô Akademijô na
czas gò zarôczëła ùszłégò rokù na zéńdzenié na chtërnim zrobia
projekcëją filmù Kaszëbë. To bëło chëba òstatné zéńdzenié
Staszkòwégò Jana z Młodëmi.
Paweł Szczypta
zaczątk
|