4 (25) / 2003

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• Prawa nôrodnëch miészëznów - dzél 8.
• Kaszëbsczi biblësta

Kùltura:

• Nie béł jinszi òd pòslédnëch
• Ùroczëzna Pomeranii
• Ze Słowôrza Zëchtë
• Kaszëbsczi zwëczi ë wierzenia - dzél 7.
• Sympòzëjô w KÒL we Brusach

Kòmentarze:

• Kaszëbsczé òtemkłé dwiérze
• Krzëwim òkã…

Lëteratura:

• Branko Ćopić - Trzech drëchów i zbójca

Pòlëca z knégama:

• Zemi wejrowsczi òpòwiôstczi
• Kaszëbskô Bibliotéka
- To je wôrt nalézc so ë przeczëtac!

Brankò Czopicz (Branko Ćopić) - Trzech drëchów i zbójca

tołmaczënk: Karolëna Sledzewskô

W jómie, w samim westrzódkù jednégò wialdżégò lasa, żił pùstelnik. Człowiek mądri i tak stôri, że starszégò nie bëło w całim òkòlim. Òkòma czile nôbarżi pòtrzébnëch statków całé jegò dobro to béł pies zwóny Szarik, barón Bòdzëk i kòzeł Wlôzôk. Bëlë to jegò dobri drëchòwie i towarzësze w jegò samòtnoscë.
Wszëtcë troje Szarik, Bòdzëk i Wlôzôk – bëlë baro dobrze znóny w całi òkòlënie. Szarik miôł baro dobri nos, że w nôblëższich dwadzesce wsach nie bëło psa z lepszim wãchã.
Bòdzëk znôu béł mòcny, że bëlno nôstarszi lëdze ani nawet sóm pùstelnik, jaczi béł starszi òd wszëtczich, nie pamiãtelë môcniészégò òd niegò. Wlôzôk sã tak pòjużno wspinôł pò nôprzitszich ùrzmach, że mòżesz trzë dni chòdzëc wzdłuż i wszérz przez no òkòlé a nie nalézesz taczégò kòzła, jaczi bë sã mógł z nym mierzëc.
Taczi to prawie bëlë drëchòwie stôrégò pùstelnika.
I wszëtcë troje wespół z pùstelnikã żëlë spòkójno i szczestlëwie w jegò rëmny jómie jaż do czasu, czedë jednégò dnia do jich lasu skądkas z wialdżégò swiata sprowôdzył sã jeden niebezpieczny zbójca, jaczi zamieszkôł w jedny bùdze òstałi pò wãglownikach na drëdżim kùńcu lasu.
Nen rabùsznik rabòwôł gbùrów, jaczi przëchôdelë do lasu scënac drzewa abò żebë przëniesc stôrémù pùstelnikòwi zjestkù i zapëtac gò ò jakąs mądrą redã. I jednégò dnia, czej pùstelnik béł përznã chòri i ùmãczony głodã, leżôł na swòjim łóżkù z sëchëch lëstów, Szarik, Bòdzëk i Wlôzôk w drëdżim kùńcu jómë ùgôdowelë sã, co terô jima trzeba robic.
Cha! Terô wiém, co më zrobimë! – zarëczôł chùtkò Szarik – Le blós pòsłëchôjta mie, czej chceta wiedzec, co bądze ze zbójcą.
Bëlno, më bądzemë ce słëchac! – zgòdzëlë sã i Bòdzëk i Wlôzôk. – Të jes nôrozëmniészi midzë nama, të nama mòżesz rozkazëwac.
Czedë noc ju nasta, trzech drëchów pòmale wëlazło z jómë i szło przez las. Czedë òni òdeszlë dali òd jómë, Szarik w jednym placu zatrzimôł sã, cknął wkół i rzekł:
Mój nos gôdô mie, że tątka przed trzema gòdzënama przelôżôł zbójca i niósł ùszlachtowóné gùlã. Pòjmë za nim!
I wszëtcë troje szlë przez mroch pò zbójcowëch szlachach, a prowadzył jich Szarik wąchającë ùwôżno przed sobą.
Pò dłudżim jidzenim trzeji drëchòwie w kùńcu wëszlë na jeden môłi smùżk, dze bëła zbójowô bùda. Pòdkredlë sã do ni, schòwelë za scaną z ti stronë, dze nie bëło òkna. Szarik dwignął głowã i zaczął cknąc pôchã, jakô dochôdała z bùdë.
Mój nos gôdô, że bënë piecze sã gùlã a zbójca spi kòle piécka z òtemkłą gãbą. I tej zaczał szëkòwac ùdbã ataczi.
Të, Wlôzôkù, wëlézesz na dak bùdë i zaczniesz skakac i tłuc sã do czasu, jaż zbójca sã nie zbùdzy i nie wińdze bùten, żebë ùzdrzéc, co sã dzeje na dakù. A czedë òn bãdze bùten, të, Bòdzëkù, wënëkôsz zeza bùdë i grzimniesz gò w plecë tak mòcno, że òn stracy jaką le chãc, żebë dali òstac w tim lasu.
I dëcht le prawie Szarik rzekł, ju wiesołi Wlôzôk zjawił sã na dakù zbójcowi bùdë i zaczął tak skakac i tuńcowac, że do bëna zbójcowi gãbë zaczã sã sëpac szôdzô, a w całi bùdze rozlégôł sã trzôsk, czéjbë na górze same diôbłë skôkałë i walëłë swòjima kòpëtama. Zbójca, ùrzasłi, òdeckł ze spikù i jesz zaspóny chwôcył barnią i pòspiôł sã bùten, ale czedë dozdrzôł w mrochù dzywnégò stwòra z wialdżima rogama, jaczi tuńcowôł na jegò dakù, sã zmòkł z ùrzasù.
Diôbeł! – zakrzikł gùsłowati zbójca i wëpùscył barnią z rãczi. I czej le zaczął sã òbzerac wkół, mëszlącë dze ùcekac, tej zeza scanë wënëkôł Bòdzëk i biegnącë grzimnął gò tak mòcno pò chrzepce, że zbójca òdlecôł dzesãc métrów i dëcht le kùlącë sã zatrzimôł na samim kùńcu lasa.
Chau, chau! Terô mómë ju z tobą kùńc! – pòdbiégł do niegò Szarik i drénëjąco załajôł mù w samò ùchò tak, że to bëło, jakbë lew zarëczôł. Zbójca skòcził, zaczął biegac chùtkò przez las tak, że ùnosza sã za nim całô blóna sëchëch lëstów, a bëło to tak, jakbë dął wiater. Za nim głosno smielë sã Szarik, Wlôzôk i Bòdzëk.

Ten zbójca, nipòcejc ju szedł,
Zdżinął, że ani prąg nie zbiégł.
A terô pòjta lëdze tu
Mòżeta przez las chadac ju!
Ni môta czegò ju sã bac
Ters më tu mdzemë królowac!

Długò sã tak redowelë, tuńcejącë i przecywiajiącë sã, do czasu, jaż nie ùgnietlë całã trôwã na smùżkù. Tedë przewrócëlë zbójcową bùdã i ùceszony szlë nazôd, żebë òdkazac starcowi ò wiesołi nowinie. Z przódkù szlë Szarik i Wlôzôk szczestlëwie, spiéwającë jaką stôrą i długą spiéwkã, jaczi naucził jich pùstelnik. A za nima tipkającë i pòdskakùjącë z nodżi na nogã szedł Bòdzëk. Òn niósł na jednym rogù piekłé gùlã a na drëdżim sztëk chleba, jaczi rëchli wzął ze zbójcowi bùdë, bë dac to starcowi.
I òd te czasu w lese znôù przëszedł nazôd stôri mir. Gbùrowie pòjużno przëchôdelë, rãbilë drzewa, przënosëlë pùstelnikòwi zjestkù, słëchelë jegò mądré redë i wszëtcë zgódno chwôlëlë naszich trzech dzyrżców, Szarik, Bòdzëka i Wlôzôka, jaczi wëbawilë las òd zbójcë i nieùbëtkù.

zaczątk 


Mòżesz nas wspòmòc w wëdôwanim abò kòlpòrtażu?