W samim kùńcu gòdnika 2004 r. drëkã ùkôza sã antologiô kaszëbsczi pòezëji – Dzëcé gãsë, ùsôdzonô bez Rómana Drzéżdżóna ë Grégòra J. Schramke. Dokôz nen, na chtëren ju dosc długò lubòtniczi naji pismieniznë żdalë, bò rzec wôrt, że wiadła ò pòwstôwanim ny ksążczi ju wierã wiãcy jak dwa lata przóde krążëłë pò lëdzach – nie zawiedze tich, co gò wëglądalë.
Dzëcé gãsë to òglowòtematicznô antologijô kaszëbsczi pòezëji. Je òna, òd czasu bëlnégò dokôzu – Modra struna (1973), pierszą tak wiôlgą nają òglowòtematiczną antologią pòezji – mô w se bliskò 160 wiérztów 28 ùtwórców (m.jin. H. Derdowsczégò, A. Majkòwsczégò, L. Heyke, J. Kòrnowsczégò, A. Labudë, J. Trepczika, J. Piépczi, S. Pestczi, A. Nôgla, J. Łiska, J. Walkùsza ë S. Janke).
Antologiô ta òbjimô w se cząd òd 80. lat 19. stalata pò zaczątk 90. lat 20. stalata. Bëłobë szkòda, że òsta le doprowadzonô do 90. lat, czejbë nie to, że òd razu je zapòwiôdóny téż drëdżi dzél ny ksążczi. Mëszlã, że taczé pòdzelenié tematu to dobrô ùdba, bò dzãka temù miast jedny, z piãcset starnicowi ksążczi (bò wierã, wedle tegò, co je widzec z ti tu, tak bë wiôlgô ta mùsza bëc), a bez to na zycher drodżi, bãdzema mielë bògatné ë dokłódné òbrobienié naji rodny pòezëjë w dwóch, dosc tónich ksążkach.
Ùwôgã w Dzëczich gãsach przëcygają szerok òpisóné (czasã na wicy jak dwa starnë) biogramë drëkòwónych w ni pòetów. Żëcopisë ne skłôdają sã z pôrã dzélów – òpisanié żëcégò, debiut ë dzajanié lëteracczé (nie le pòeticzné), jeżlë bëło to ë pùblicysticzné czë mùzyczné, dostóny ùhònorowania, wëpisóné pseùdonimë. Do drëdżégò z wëmienionëch wëżi dzélów – debiut ë dzajanié lëteracczé – je wôrt dopòwiedzec, że jak we wstãpù Dzëczich... wskôzëwają autorze ny ksążczi w òpisënkù ùtwórcë są wëpisóné wszëtczé jegò ksążkòwé dokôzë. Dzãka temù ji [antologiji – przëp. K. W.] czëtińcama mògą bëc równo lubòtniczi naji pisminiznë, szkólny kaszëbsczégò jãzëka a òbéńdowé edukacjë, a téż ùcznie tich przedmiotów ë ti, co rëchtują są na rozmajitoôrtné kònkùrsë, nie le recytatorsczé, a téż ë wiedzë ò kaszëbsczi lëteraturze.
Biogramë ùbògacywają òdjimczi òpisywónych pòetów, a téż fòtczi òbkłôdków jich zbiérków wiérztów, colemało debiutanczczich (co mô przede wszëtczim wôrtnotã w przëtrôfkù Młodokaszëbów, jaczich tomiczi ùkôzëwałë sã wnet sto lat temù ë dzysô są ju biôłima krëkama).
Wëbier wiérztów je dobrze zrobiony. Autorze pòstaralë sã, żebë wząc chòc pò jedny wiérzce z kòżdégò zbieru, jaczi béł wëdóny w czasu, chtëren òbjimô antologiô. Mòże zdebło szkòda, że ùtwórcë nie bralë téż wiérztów drëkòwónëch le w cządnikach, le z drëdżi starnë mëszlã, że ë tak je w ti ksążce tak wiele dokôzów, że te wësznekróné z gazétów ju nie za baro bë ùbògacëłë tã antologijã, tim barżi że tak pò prôwdze wiele razë bëło tak, że wiérztë drëkòwóné w czadnikach pózni ùkôzëwałë sã téż w zbiérkach.
Òd starnë dobòru tematicznégò téż czãżkò doszëkac sã dzurów w antologiji. Kò bòkadnosc tematiczi wiérztów drëkòwónëch w Dzëczich gãsach je takô, jak wiôlgô bëła rozmajitosc temów, chtërné w tamtich czasach òstôwałë zôklãté w wiérztã. Tak tedë w antologii są wiérztë miłotné, nôbòżné, patrioticzné, òpisëjącé ùrzasë wòjnów, òpisëjącé lëdzy ë jich jiwrë, smãtczi, redoscë, żëcé, òkòlé, ëtc., są wiérztë tikającé sã pòezjë, a téż ë sparłãczonë z wierzeniami lëdowima. Nalézc je tam téż mòżno dokôzë dlô dzecy.
Wôrt tu dopowiedzec, że antologijô ta je w całoscë przërëchtowónô w dzysdniowim kaszëbsczim pisënkù.

Na swiece są antologije ë... antologije. Òd dłëgszégò ju czasu òglowòtematicznô antologijô bëła pòtrzébno na najim rënkù. Tak tedë bëło mòżno chùtkò zestawic ùtwórców, wëbrac wiérztë, przepisac je, zrëchtowac jaczés tam biogramë – taczé le bë bëłë, ne ë antologijô bë bëła zrobionô, ë rënk bë nafùlowa. Dobrze, że tak sã nie stało, że nen wëdôwiznowi dółk wëpôłni bëlno zrëchtowóny dokôz.

zaczątk