6 (27) / 2003

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• Nie òddómë Głosu
• Kaszëbi w dialogù
• Pòlsczé Bùro Môłëch Jãzëków
• "Kaszëbsczi Leonardo da Vinci"
• Żukòwsczé ùfanowienié (rozmòwa Òdrodë)

Nié le Kaszëbë:

• Lemky = Łemkòwie

Kùltura:

• Młodi żłobiarze ò wialdżi tatczëznie
• Spiéwającé antipòdë

Nôuka:

• Bënë akademicczich mùrów

Lëteratura:

• Zéńdzenié Młodëch Ùtwórców Kaszëbsczëch "Zymk"
• Swiãto kaszëbsczi prozë
• Pòlëca z knégama
• Jarosłôw Kroplewsczi - mòje serakòwsczi miesące
"Kaszëbsczi Leonardo da Vinci"

W pòniedzôłk 21. maja we wejrowsczi mùzëji ò 6. pò półnim zeszło sã dosc tëli lëdzy, żebë ùczëc, ùzdrzéc a òsoblewie ùtczëc jednégò z bëlnëch Kaszëbów, jaczégò dokazë są we wnet kòżdim kaszëbsczim dodomie. Gôdka je tuwò o Benedikce Karczewsczim, człowiekù, jaczi czej béł jednym z czerowników fabriczi w kòlkòscérsczi Łubianie, dôł ùdbã kaszëbsczi porcelanie. I to bë pò prôwdze ju sygło, żebë domôcë mielë gò na dłudżé lata w swòji pamiãcë. Tësące tasków, talérzów snôdczich czë głaboczich ùfarwionëch kaszëbsczima kwiôtkama je dzãka jemù w najich dodomach.
Ale dochtor jinżinéra Karczewsczi to nie leno ùczałi chemik, ale téż ùrobny hùmanista, pisze wiérztë, ale téż patentëje swòje wënalôzczi. Jeden le Kaszëba wpisóny do swiatowi knédżi „2000 niecodniowëch lëdzy 20. stalatégò”. Czej bëła ò tim wpisënkù gôdka w radio RMF FM, wasta Karczewsczi òstôł nazwóny „kaszëbsczim Leonardo da Vinci”. Pòstójc je to prôwdzëwie pëszny. W Koscérzënie, dze mieszkô, w krómach pitô ò brot chleba pò kaszëbskù. Jak sóm gôdô ‑ starszé białczi leno sã ùsmiéchają, a młodszé nick nie rozmieją leno sã dzywno zdrzą. Je to jeden z nëch, dlô jaczich kaszëbizna je mòwą lëdzy bùsznëch ze se i swòji tatczëznë i ùżiwô ji na co dzéń w òkolim, dze mieszkô i dze jesz nié tak dôwno wnet wszëtcë ji brëkòwelë w codniowi gôdce.
Dosebną podéńdã mô òn do miona najégò województwa. Jak gôdôł òb czas zéńdzeniô: jesmë na swòji zemi, jesmë tuwò „od wiedno” i je to wierã zwëczajno, że i w ùrzãdowëch nazwaniach muszimë bëc przëtomny. Nie żdaje na jinszich, żebë to zrobilë za Kaszëbów i dze mòże tam przekònëje lëdzy do ti ùdbë. I możeta bëc gwësny, że czejbë wasta Benedikt sélôł do waji jaczi lëst, na samim dole adresë bëłobë napisóné „wòjewództwò kaszëbskò-pomorsczé”. Ùdba je wôrt rozkòscérzeniô.
I na kùńc ‑ o wiérztach, jaczé prawie bëłë przédną òrãgą wejrowsczégò zéńdzeniô. Latos B. Karczewsczi wëdôł piątã ju ksãżeczkã ze swòją pòézëją. Pierszô bëłô drëkòwónô w 1999. rokù. Ne wiérztë deklamòwôł i ò nich a òsobie B. Karczewsczégò òpowiôdôł w snôżi kaszëbiznie gdińsczi teatrownik Zbigniéw Jankòwsczi, zôs laudacëjô trzëmôł prof. Jerzi Tréder. Jeden z wiérztów ostôł téż zadeklamowóny przez dzesãcoletnégò òtroka ùtwórcë, Krësztofa, piãkno przeòblekłégò w tradicëjné kaszëbsczé ruchna. Żebë krótkò rzec: ùroczëzna bëła to prôwdzëwie pësznô, tak jak i dzejanié a òsoba Benedikta Karczewczégò. Do wszëtczich żëczbów wërzekłëch òb czas pòtkaniô we wejrowsczi mùzëji dokłôdómë i naji redakcëjny: dalszégò brzadowégò dzejaniô dlô kaszëbiznë, a szczestlëwégò domôcégò żëcégò!

P. Bréza

zaczątk 


Zachãcba
w
Òdrodze ?

Bëlnô ùdba !