19. maja na wniósk jinternétowégò serwisu Zasoby Kaszubsko-Pomorskie Bibliotéka Kòngresu Zjednónëch Krajów Americzi przëzna kaszëbsczémù jãzëkòwi znôk „CSB”, odnądka bãdący midzënôrodnym kòdã tegò jãzëka wedle normë ISO 639. Bibiotéka Kòngresu je delogòwónô przez Midzënôrodną Standarizacëjną Stowôrã (ISO) do prowôdzeniô redżistrów trzëlëtrowëch jãzëkòwëch kòdów.
Przëdzél midzënôrodnégò kòdu mô przede wszëtczim techniczné znaczenié dlô systemóm klasyfikacëje dokùmentów, ale prócz tegò wskôzëje na pòwôżny status kaszëbsczégò jãzëka. Dosebno jak tôfla z mòdlëtwą „Òjcze nasz” w Jerozolëmie pòkôzëje, że Bóg rozmieje pò kaszëbskù, tak ne trzë lëtrë „CSB” rzeką, że kaszëbizna je pôłnoprawnym strzodkã wëmiónë wiadła ë wiédzë w dzysdniowim swiece.
Standarizacëje mionów ë znôków je nót wszãdze, dze są midzënôrodné kòntaktë ë wëmióna jinfòrmacëjów. Nôprzód ùgwësnienié mionów ë kòdów òstało wëmùszoné przez biblotékarstwò ë archiwistikã, dzéle wiédzë, w jaczich bez tegò nie bëło mòżno systematizowac wiédzë jinaczi. Równak ne òznaczenia są namienioné do ùżëcégò wszãdze, dze je nót wpisac skróconé miono jãzëka. Jeżlë téż nen jãzëk je sparłãczony z nôrodã – téż tegò nôrodu.
Pierszé znóné òznaczenia kaszëbiznë òsta stwòrzoné w 1994. rokù w tzw. „KS-fòntach” – kòmpùtrowëch czëcónkach z wszëtczima kaszëbsczima znakama. Òstałë przërëchtowóné przez S. Gepperta dlô miesãcznika „Pomerania”, do dzysô jich ùżiwô na przëmiôr tołmôcz Nowégò Testamentu na kaszëbsczi – E. Gòłąbk. W midzëczasu pòjawiło sã czile jinszich symbòlów: CS, KA ëjn, jaczé bëłë twòrzoné przez wszelejaczich autorów. Bëło widzec jiwrë wëchôdającé z tegò òb czas twòrzeniô pierszi kaszëbsczi programë – editorë KaszEd. Jegò ùtwórcowie bëlë nastôwiony na sprawë standarizacëje, bò ne rzeszëłë sã z taczima wôżnyma sprawama jak ùkłôd kluczplatë. Kaszëbskô kòdowô starna òsta zdefiniowónô ò bënową diskùsëją w karnie. To równak nie sygnie, żebë ne ùstalenia bëłë òglowò wôżné.
19. maja dlô kaszëbiznë òstôł zacwierdzony kód „CSB”. Mô bëc brëkòwóny wszãdze, dze je nót skrócënkòwò òznaczëc kaszëbsczi jãzëk – na jinternétowëch starnach, na etnicznëch lëstach, w bibliotécznëch katalogach. Téż to mòże miec taczé nalimczi z lëtrama „CSB” na auto, jak je na przëmiôr „PL” dlô òznôczeniô Pòlsczi. Kód „CSB” na auce nie zastãpi „PL-czi”, bò na prawie symbòlizëje państwò, a „CSB” le blós jãzëk ë nôród. Në ale to mòże miec dwie. Tak robią na przëmiôr Katalanowie, chòc ti czãsto hiszpańsczi nalimczi nie nalëmiają, jejich nalimka „KAT” je dosc bëlno znónô ë je jã widzec tej sej na autach kòl nas.

Stanisław Geppert

Òficjalnô jinfòrmacëjô ò kòdze: http://www.loc.gov/standards/iso639-2

zaczątk