8 (29) / 2003

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• Brusczé Jigrë Folkloru
• Dënsczé tradicëje na Kaszëbach?
• Prawa nôrodnëch miészëznów - dzél 11.
• Kaszëbskô séc
• Jëbleùsz J. Stachùrsczégò

Nié le Kaszëbë:

• Czeszë ë Kłodzkô
•  Sydjylland = Pôłniowô Jutlandëjô

Widzóné z bùtna:

• Pòlskò-kaszëbskô repùblika dwòjga nôrodów

Kaszëbë ë swiat:

• Łużëczanów corôz mni a szkòła zamkłô
• Òdroda w Tëreczce, Kaszëbë w Tëreczce

Rozmòwa numra:

• Z burméstrã miasta Rëmi, Wastną Elżbiétą Rogala - Kòńczak, gôdô Fòrmellów Słôwk

Kùltura:

• Mùzyka swiata: Tërcëjô
• Ze Słowôrza Zëchtë
• Kaszëbsczé zwëczi ë wierzenia - dzél 10. Czas żniwów

Pôlëca z knégama:

• Ò fòrmùle nôrodów

Zszargóne tôfle na Nordze

To je antikaszëbskô prowòkacëjô

Òsoblëwie dlô Òdrodë gôdô Tomôsz Fópka, mùzyk ë pòéta, bùrméster Żukòwa, kòòrdinatora stôwianiégò tôflów we wejrowsczim krézu òb czas ny akcëje. Pierszim pòwiôtã, jaczi wprowadzył do pùblicznégò żëcô kaszëbsczi jãzëk béł pùcczi pòwiôt. Pòwiatowô radzëzna pòdjimnã ùchwała ò tim, że dopùscywô sã kaszëbiznã w nazéwanim pòwiôtu. Pòstawionëch òstało pôrã tzw. "witôczów” w dwùch jãzëkach.
Pózni, wejrowsczi pòwiôt szedł dali. Dopùscył ùżëwac kaszëbsczi téż w promòwanim pòwiôtu (radzëcelowie nie zgòdzëlë sa na ùżiwanié gò w pòwiatowéch jinstitucëjach). Pòstawionëch òstało kòl 12 tôblëców pòlskò- kaszëbsczich na pòwiatowëch drogach na greńcach pòwiatu.
Dëcht niedôwno, kartësczi pòwiôt pòszedł jesz dali i wprowadzył ùżiwanié kaszëbiznë przë nazéwanim jinstitucëjów. M.in. pòséłka Arcëszewskô- Mielewczik pòwisa tôfle w dwùch jãzëkach na swòjim biurze. Wiém téż ò pòwiatowim, kartësczim szpëtôlu, dze miałe bëc taczi pòwiszoné. Jeden z direchtorów négò, przë tim pòwiatowi radzëcel – Ropel – béł ùdbòdôwcą ti ùchwałë.
Czile tidzéniów temù dokònôł jem sã, że dzél kaszëbsczi wejrowsczich tôflów ôstôł zamalowóné. Przodzy zdôrzało sã, że jaczis cëzy bówce cos"naszprajowelë”. Te tôblëce bëłë wëmieniwóné. Czej jem terô zmërkôł sprawã, rëchòwôł jem na to, że to mòże je jakôs naprawa. Jednakò przez tidznie do dzys dnia nick sã nie dzejało.
Móm nôdzejã, że sã milã i że ne napisë sã zôs pòjawią, bò jeżlë nié –to je to czësto, antikaszëbskô prowokacjô.
Czedë jadã do Lëzëna na cotidniową próbã Lutni (mieszkajã w Chwaszczënie), mijóm "wëkastrowoné z kaszëbiznë” witôcze przed Dombrzewinã. Bòli mie to tim barżi, że to prawie mie, z ùdbë starostë Szalewsczégò przëpadło projektowanié i pilotowanié akcëje stôwianiô wejrowsczich witaczów.

Czë w wejrowsczi, pòwiatowi radze są mòże jaczis Kaszëbi?

Pòwôżnô zôgróżba

Kòmentôrz redakcëjny - P. Szczëpta

Czedës jô widzôł jeden òdjimk z Rumùńsczi, kraju dze w niechtërnëch òbéńdach są nôdpisë we dwùch a nawetka we trzech jãzëkach. Na nym bëło widzec czile tôflów z zamazónyma mionama gardu we wszëtczich jãzëkach prócz rumùnsczégò. To bëło wiedzec, że za tim stojałë rumùnsczé faszistowsczé partë. Pòdpisóny béł "Demòkracëjô pò rumùnskù”. Tak pò prôwdze je mie përznã przikro, że Pòlôsze terô dorównalë do Rumùnów. Në, chòc mést faszizna wezdrzi tak samò wszãdze.
Sromóm sã, że móm taczi sóm paspòrt jak ny ë żëjã w jednym państwie z taczima, co nie rozmieją lëdac jinszich lëdzy, nôrodów ë jãzëków. Robi sã tuwò corôz blëżi do dzëczi Azëje. A azëjaticczé regle są: nié słowa le dôga. Ti, co mielë kaszëbsczé nôdpisë na tôflach zamalowóné, pòkôzelë że rozmieją gadac nié gãbą le piscama. Czë terô më mómë òdpòwiedzec jima tim samim? Nié. Më, Kaszëbi, më nie jesmë z dzëczi Azëje ë mëszlã, że mùszimë òdpòwiedzec jima jak człowiek cywilizowóny. Ju ti lëdze widzą, że jejich dzejanié bëło pòdarmôka, bò wszëtczé tôfle są nazôd naprôwioné. Terô jich pòlicëjô złapie a sąd ùkôże. A jô apelëjã do Sãdzów, żebë sztrôfë bëłë sëré dosc tëli, żebë òdstraszëc jinszich òd dosebnëch ùdbów.
A móm téż nôdzejã, że terô mdze mòżno dozdrzec dobëcé prawa ë cywilizacëji nad dzëkòscą ë faszizną na taczi ôrt, że we wikszim dzélu Kaszëbów lëdze ë władze pòstawią nôdpisë pò kaszëbskù.

zaczątk 


Na Jinternece nigdë ni môsz
wszëtczégò…

żebë miec wiedno całą Òdrodã, wiedno na czas – òbacz tuwò
Mòżesz nas wspòmòc w wëdôwanim abò kòlpòrtażu?Napiszë do naju!