Daleczé Jindie?

Jindijskô mùzyka je blëższô dlô Europëjana jak mùzyka Daleczégò Pòrénkù. Mùzycznô kùltura Jindijów nie je równak jednotną cawnotą. Skłôdô sã z mùzyczi jindoeuropejsczich przëbëczników, co w daleczich czasach przëcëgalë sã na Jindyjsczim Cëplu, ë téż muzyczi autochtonicznëch plemionów. òbie sã jinsze.
Przedjindoeuropejskô mùzyka mia skòmplikòwóną ritmikã ë téż rozmajitoôrtnéritmiczné jnstrumentë (bãbnë). Z czasã zarëtałë sã wërazné apartnotë midzë mùzyką nordową ë pôłniową. Nordowô mùzyka znankòwa sã bòkadnoscą farwë ë jinstrumentarije (a bëłë to przede wszëtczim strënowé jinstrumentë) ë téż pòdda sã wzątkóm arabsczich ritmów (jislamsczi). Pôłniowô zato ùchòwa wiele dôwnëch znanków, równo jindoeurpejsczi mùzyczi (Wedów), jak ë tu bëtné. Apartnotë półniowi mùzyczi zaznacziwają sã téż w ritmice ë jinstrumentarije.
Jawerną znanką jindijsczi mùzyczi je felënk prób zmiérzającëch do ùgòdzëwaniô bezògôdkòwi wiżawë zwãków. Ë to téż rozszlachòwùje mùzykã Jindijów òd Europë, czë Chin, nadto pòkôzëje na ji spiéwną przirodã. Przëstoji ò tim môłô rozcygłosc melodyczny lënije, czë ùżiwóné trzë registrë: piersny, gardłowi ë głowòwi.
Dôwnô jinstrumentalnô mùzyka doprowôdzëła przede wszëtczim do rostu ritmiczi. Melodiczné jinstrumentë (flétë, cytra, setar, tambùra, sarod) ùmòcniłë ë rozwinãłë spiéwną melodikã.
Jindijskô mùzyka je jednogłosowô. Efektë bùrczibasu na jinstrumence „vina” mają farwné znakòwanié. Prowadzenié ë procëmstawienié pôru wiôrztów wëstãpùje nôbarżi w ritmice. Nimò rozmajitoscë farwów, jindyjskô mùzyka je wëzbëtô dinamicznégò zjinaczëniô.
Terô europejskô mùzyka ë ji jinstrumentarijô òsta przejimniãté z wiôldżim entuzjazmã przez jindyjską mùzykã. òsoblëwie jimpresjonisticznô mùzyka, jak ë dżezowô, sta sã baro pòpularné z pòzdrzatkù na farwnosc parłączoną z mòcnym ritmã.

A. Bradtke

zaczątk