1 (32) / 2004

Kaszëbizna / Zdrëszëna:

• Młodé Żukòwò
• Co ù naji:
••• Kaszëbizna w Brnie
••• Kònferencëjô regionalëstów
••• Zymk w Żukòwie
••• Òdszedł 20 lat temù
• Pô prôwdze kaszëbskô firma
• Mòja kaszëbskô stegna
• Nim zażëjesz... przëczëtôj

Lëst do redachcëje

• Nieszmaka!

Kùltura:

• Wëstôwk nôstarszi kaszëbsczi pismieniznë
• Lëteracko-jãzekòwô seminarëjô w Wejrowie
• Rómk w rozpùstach... ò Zôpùstach
• Mùzëka swiata-Daleczé Jindie?
• Michôł Roschek - wiérztë
• Ze Słowarza Zëchtë
• Pòleca z knégama

Do smiéchù:

• Na łôwce (wedlë tegò co je widzec)

Wëwiôd:

• Wëwiôd z profesorã Jerzim Trédrã, mòwnoùczałim z Gduńsczégò Ùniwersytetu, redachtorą reedicëje znormalizowónégò ë scalonégò Słowôrza Sztefana Ramùłta z 1893 rokù

W skrócënkù

17. 01. minã 4. roczëzna smiercë ks. prałata Hilarégò Jastaka, zwónégò Królã Kaszëbów. Ksądz Jastak z Kòscérzënë béł dëchòwim prowôdnikã żôłnérzów Krajewi Armije ë Szarëch Szeregów òb 2. Swiatową Wòjnã. Òb czas PRL-u dzejôł aktiwno jakno direchtór gdińsczégò CARITAS ë béł zdrëszony z òpòzycëją. Dzãka jegò staróm òstôł wëbùdowóny we Gdini kòscół Nôswiãtszégò Serca Pana Jezësa. To wszëtkò sã nie widzało władzóm, ë bez to béł dërch ùscegòwiony. ùmarł mającë 85 lat.

Òd 85 do 120 zł co miesąc dostóną nôlepszi ùczniowie ë sztudérzë z Kòscérzënë. Tam prawie bùrméster 28-u młodim lëdzóm przëznôł sztipendije. Ò sztipendiją biôtkało wicy jak 50 òsób. Nôdgroda je achtniãcym sukcesów, a głównym jich miernikã bëła strzédnô òcenów. ùroczësté wrãcziwanié mdze 31. stëcznika w kòscérsczim magistriace.

„Nié” dlô westrzédnopòmòrsczégò. Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié wëdało òficjalné stanowiszcze procëm włączeniémù pòwiôtów słëpsczégò, człochòwsczégò, lãbòrsczégò ë bëtowsczégò do ùdbónégò nowégò wòjewództwa. Przeprowadzenié taczégò pòdzélu bë spòwòdowa nienormalną sytuacëją, nié do lëdaniégò przez kaszëbską spòlëznã - òsta napisóné w òswiôdczenim. Na skùtk samòrządowi refòrmë sprzed 6 lat, chòc Kaszëbi nalézlë sã w jednym wòjewództwie, nie òstôł stwòrzony dosc bëlny system samòrządnoscë - ti dbë są przédnice Zrzeszeniégò. Procëm nowémù wòjewództwù są téż dzejarze pòmòrsczich prawicowëch partów: Lëdżi Pòlsczich Rodzënów, Ùnije Pòliticzi Realny a téż Prawa ë Sprawiedlëwòtë. Ti zarzeszëlë we Słëpskù kòmitet procëm westrzédnopòmòrsczémù. Wôrt je przebaczëc, że ze 140 tës. pòdpisënków pòd złożoną w kùńcu rokù w Sejmie ùdbą 17. regionu, le 28 tës. je ze słëpsczi òbéńdë.

Gmina Przedkòwò dożda sã w pòłwie stëcznika dëtków z SAPARD-a. Rozbùdowa kanalizacyjny sécë na jaką gmina dosta pół milijona złotëch, òsta zrealizowónô łoni. Na 2004. rok gmina téż mô składłé ùdbã do negò fùndusza - tim razã na rozbùdacëją kòłowich stegnów. Nen program mdze ùjawernióny wespół z piãcoma jinszima gminama kartësczégò pòwiôtu.

Nôdgroda Bùrméstra Rëmie dlô Alfònsa Zwarë, „Naszégò Dodomù” ë Grażënë Manikòwsczi. Jedenôsti ju rôz bùrméster przëznôł no wëprzédnienié, a je to prócz figùrczi téż kòl 1600zł. Grażëna Manikòwskô ë Òstrzódk Wëchòwawczi „Nasz Dodóm” dostelë jã za dzejanié dlô dzeców z zôgrożonëch rodzënów. Alfòns Zwara - za swòje malënczi ë złobiórstwò. Òd 1993 rokù wëprzédnionëch przez bùrméstra òstało ju 53 òsób.

„Ambasador kartësczégò pòwiôtu” dlô aktorczi Danutë Stenczi, titel firmë rokù negò pòwiatu dlô Arytona z Chmielna, a kùlturalnim zdarzenkã rokù bëłë Jazzowi Zaduszczi w Galerii Refektarz. To le blós niechtërne nôdgrodë pòwiôtu kartësczégò jaczé òstałë wrączony w piątk. „Perła Kaszëb” bò tak so zwie na nôdgroda je przeznowónô za òsoblewą promòcją kartesczich stronów. Króm diploma laureacë téż dostôwają prôwdzëwą perłã jakô je wtopionô w tabaczéra zrechtowónô bez Rudolfa Krãcczégò z Brodnicë. Danuta Stenka rodã z Gòwidlëna leno co dosta nôdgrodã òd cządnika Pòlitika, a 12.01. w I programie Pòlsczi Telewizëje ò pół dzesąti wieczór bëła do òbezdrzeniô w téatrowim dokòzu Władysława Zawistowsczégò “Bëlny adres”.

Ùstka mô érowëch ambasadorów. Je to le wëprzédnienié a nié ùrząd, równak je to achtniãcé. Są nima te òsobë, co bëlno przëłożëłë rãkã do rozwiju ë promòcëje ùstczi, a przëznôł ne nôdgrodë bùrméster negò gardu. Ambasadorã spòrtowim je Barbara Madejczik, mésterka Pòlsczi ë złotô medalistka z Kòreje w cësniãcym òszczepã; mùzycznym - pisniarka Ana Hòdina. Òsta wprzédnionô téż Zrzesz Ùstecczich Zrzeszów - òrganizatora Festiwalu Fajerwerków ë na gònie ùpiãkszeniégò miasta - gòscyńc Rejs ë przédnik Zrzeszë Spòlëznowi Bùdowiznë - Edward Rokòsz.

Za eurodëtczi w Sëlëczënie mdą mielë wòdã! Gmina ùdbô wëbùdowac nowé wòdocëdżi za kòl 800 tës zł. Nëch nôbarżi je nót w sołectwach Pòdjazë ë Zdënôjce. Na lëni Widnô Góra - Pòdjazë - Amalka wòdocëdżi mdą kładłé w tim ë przindnym rokù. W gminie kòl 13 procentów gòspòdarstwów nie je pòdłączonëch do wòdny sécë.

Sztróm z wiatru. Na mòrzu kòl Lubiatowa w gminie Chòczewò mô pòwstac zacht wiatrowô farma. Jinwestorã je warszawskô firma „Czystsza energia”. To je wiedzec, że przez elektrownią mòże sã zmiészëc lëczba turistów w gminie. Bez to władze gminë bëłë temù procëm, terô równak sã zgôdzają. Czemù? Je prawie rechtowóny ùgôdënk midzë jinwestorã a gminą. - W nym je pisóné, że firma pòmòże stwòrzëc szaseje ë wòdocëdżi w gminie - rzecze Pauel Dąbek, jinspektór do sprôw jinwesticëjów. Dosebno sã dzeje w Gduńsczi Energeticzny Kòmpaniji - ta mô pòdpisóné ùgôdënk z niemiecką firmą MVV. Chce òna téż robic sztróm z wiatru, a pùzni przedawac gò gduńsczi energetice. Równo Chòczewò jak ë Gduńsk zdrzą w przindnotã: w 2010-im rokù weńdze prawò, że 7.5 proc. elektriczny stëtkòscë mô bëc z òdnawialnëch zdrzódłów.

Biuro Òbiwatelsczich Infòrmacëjów rëgnãło w Mirochòwie, w kartësczim krézu. Dzejô w òbremienim Centra Lokalny Aktiwizacëje, a w nim żdają na pëtania m.jn. prôwny redca, robòtnik Òstrzódka Spòdlëczny Pòmòcë ë Òstrzódka Gbùrsczégò Doradztwa. Dzãka pòwòłaniémù Biura mieszkeńcowie ni mùszą dojeżdżiwac 20 km do Kartuz, żebë załatwic niechtërné sprawë a téż żebë dowiedzec sã jak ë jak nôlepi załatwic swòje sprawë.

przërëchtowôł P.Kąsk

zaczątk 



Na Jinternece nigdë ni môsz
wszëtczégò…

żebë miec wiedno całą Òdrodã, wiedno na czas – òbacz tuwò
Mòżesz nas wspòmòc w wëdôwanim abò kòlpòrtażu?

Napiszë do naju!